نام پژوهشگر: ستار برقی
ستار برقی مهشید فروغان
مقدمه: استرس شغلی نتیجه ی کنش متقابل بین شرایط کار و ویژگی های فردی شاغل است، در مواردی که خواست های محیط کار فراتر از توان فرد قرار دارد. پژوهش حاضر با هدف سنجش میزان و عوامل موثر بر استرس شغلی در کارمندان دارای معلولیت جسمی حرکتی و مقایسه آن با کارمندان فاقد معلولیت در بهزیستی تهران بزرگ انجام پذیرفت. مواد و روش ها: این تحقیق از نوع توصیفی تحلیلی و به شیوه مقطعی انجام پذیرفته است. جامعه آماری آن کارمندان شاغل در ستادها و مراکز بهزیستی تحت پوشش بهزیستی تهران بزرگ بودند. روش نمونه گیری از نوع مورد- شاهدی و موردها شامل تمام افراد دچار معلولیت جسمی حرکتی مذکور در جامعه آماری فوق شامل 53 نفر کارمند دارای معلولیت جسمی حرکتی و شاهدها شامل 61 نفر با ویژگی های فردی و شغلی مشابه و فاقد معلولیت بودند. به منظور ارزیابی میزان استرس شغلی و عوامل موثر بر آن به ترتیب از پرسشنامه های سلامت و ایمنی در محل کار( hse) و عوامل موثر بر استرس شغلی استفاده شد. داده های حاصل با استفاده از نرم افزار spss-16 و آزمون های آماری کای دو و تی مستقل تجزیه و تحلیل شد. یافته ها: از لحاظ ویژگی های دموگرافیک تفاوت معناداری بین دو گروه دیده نشد. بین کارمندان دارای معلولیت جسمی حرکتی و فاقد معلولیت جسمی حرکتی، در میزان استرس شغلی و عوامل موثر بر آن اختلاف معنادار مشاهده شد (p<0/05). میزان استرس شغلی در کارمندان دارای معلولیت جسمی حرکتی (میانگین = 113/7 و انحراف استاندارد = 11/3) بیشتر از کارمندان فاقد معلولیت جسمی حرکتی (میانگین = 97/2 و انحراف استاندارد= 11/2) بود (p=0/000). میزان اهمیت عوامل موثر بر استرس شغلی نیز در گروه کارمندان دارای معلولیت جسمی حرکتی ( میانگین= 119/2 و انحراف استاندارد= 13/2) اختلاف معناداری با کارمندان فاقد معلولیت (میانگین= 105/1و انحراف استاندارد= 12/5) داشت(p=0/000). نتیجه گیری: استرس شغلی کارمندان دارای معلولیت جسمی حرکتی نسبت به کارمندان فاقد معلولیت جسمی حرکتی بیشتر و عوامل موثر بر آن متفاوت است. لزوم توجه بیشتر به کاربرد روش های کاهش و مدیریت استرس شغلی و نیز حذف یا کاهش عوامل موثر بر استرس شغلی کارمندان دارای معلولیت توصیه می شود. کلید واژه ها: استرس/ استرس شغلی/ معلولیت جسمی حرکتی، مراکز بهزیستی