مذهب و دین در ایران از قدیمی ترین اعصار تاریخی مورد استقبال قرار گرفت چه در قبل از اسلام و چه پس از ورود اسلام به ایران. بنا بر شواهد تاریخی، ایرانیان انسان های دینداری بودند که در تمامی جوانب زندگی خویش به دین توجه داشته و دارند. با مطالعه تاریخ این سرزمین کهن به خوبی در می یابیم که اکثر دولت هایی که در ایران حکومت کرده اند، تحت تأثیر دین بوده و مذهب نقش تعیین کننده ای در بسیاری از جنبه های زندگی مردم ایران داشته است. از این رو محتمل است که بسیاری از جرایم و مجازات ها در ایران تحت تأثیر عوامل مذهبی باشد. اوج نفوذ مذهب در حکومت هایی ایران باستان را می توان در دوره ساسانیان دید. با به قدرت رسیدن اردشیر اول که خود از روحانیون زرتشتی بوده است، اولین حکومت ایرانی که بر پایه های مذهب زرتشت بنا نهاده شده بود در ایران به قدرت رسید که تا حدود 470 سال نیز دوام داشت. در این دوران احکام مذهبی در بسیاری از اعمال و رفتار ایرانیان تأثیر داشته است و جرایم و مجازات ها بر پایه و اساس حدود شرعی بنا نهاده شده بود. بعد از دین زرتشت، دین اسلام در ایران جایگزین آن شد. قوانین شرعی حاکم بر تمام زندگی مردم بوده است و بسیاری از مجازات های اسلامی همانند قصاص که پیش از این در ایران هیچ پیشینه ای نداشت، وارد مقررات جزایی سرزمین ایران شد. پس بنابر آنچه بیان شد، نقش دین در سامان بخشیدن به جرایم و مجازات ها در ملت هایی که حکومت هایی دینی داشته اند، اساسی است. بنابراین با توجه به مطالب بالا در این تحقیق تلاش می شود به دلیل اهمیتی که این دو دین در طول تاریخ در زندگی ایرانیان داشته، ریشه های مجازات ها در آئین زرتشت و شریعت اسلام را تعیین کرده و مشخص کنیم چه عواملی تأثیر بیشتری در شکل گیری مجازات ها در این دو دین داشته است.