نام پژوهشگر: مریم مرادی چالشتری

ارزیابی تزاید ژن her2 توسط تکنیک fish در بیماران مبتلا به سرطان سینه
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه اصفهان - دانشکده علوم پایه 1391
  مریم مرادی چالشتری   حسین تیموری

سرطان سینه دومین سرطان شایع بعد از سرطان ریه در جهان و اصلی ترین علت مرگ های ناشی از سرطان در زنان است. ژن her2 که بر روی بازوی بلند کروموزم 17 (17q12) قرار دارد کد کننده یک گلیکو پروتئین بین غشایی با خاصیت تیروزین کینازی است که از اعضا خانواده فاکتورهای رشد اپیدرمی انسانی می باشد. این ژن در 20 تا 30 درصد سرطان های سینه تهاجمی دچار تزاید می شود. تزاید ژن her2 باعث بیان بیش از حد پروتئین می شود که نتیجه آن افزایش تکثیر، بقا و حرکت سلول ها است که همگی این ها منجر به شکل گیری تومور بدخیم سینه می شود. تزاید این ژن با پیشرفت سریع بیماری، افزایش قدرت تهاجمی و مقاومت نسبی به درمان های اندوکرین و رژیم های شیمی درمانی غیر تاکسانی و غیر آنتراسیکلین همراه است. از طرف دیگر trastuzumab (herceptin) که یک آنتی بادی مونوکلونال انسانی است به طور اختصاصی برای هدف قرار دادن her2 توسعه پیدا کرده است. استفاده از این دارو موجب افزایش بقا در بیمارانی می شود که بیان پروتئین her2 در آن ها زیاد شده است. بنابراین ارزیابی دقیق وضعیت این ژن در مدیریت بیماران مبتلا به سرطان سینه و به خصوص در تعیین قابلیت آن ها برای درمان توسط trastuzumab مهم می باشد. افزایش بیان پروتئین her2 در 90 تا 96 درصد موارد ناشی از تزاید ژن است. روش استاندارد برای ارزیابی وضعیت تزاید ژن her2، تکنیک دورگه سازی درجا فلورسنت (fish) با پروب دو رنگی برای ژن her2 و سانترومر کروموزوم 17 به عنوان کنترل داخلی است. این مطالعه با هدف ارزیابی وضعیت تزاید ژن her2 در نمونه های تومور تهاجمی سینه با استفاده از تکنیک fish و ارتباط آن با دیگر فاکتورهای کلینیکوپاتولوژیکی انجام شد. به این منظور بافت توموری پارافینه مربوط به 46 بیمار مبتلا به سرطان سینه تهاجمی جمع آوری شده و برای هر نمونه تعداد سیگنال های مربوط به ژن her2 و سانترومر کروموزوم 17 در 20 هسته توموری شمارش شده و نسبت میانگین her2/cep17 محاسبه شد. بر طبق راهنمای بین المللی در مواردی که این نسبت بزرگ تر از 2/2 بود، وضعیت ژن به صورت تزاید یافته گزارش شد. 1/26% از بیماران تزاید ژن her2 را نشان دادند. طبق آنالیزهای آماری تزاید ژن her2 ارتباط معنی داری (02/0 p=) با درجه تومور نشان داد اما ارتباط معنی داری بین تزاید ژن با نوع تومور، اندازه تومور، درگیری غدد لنفاوی و سن مبتلایان مشاهده نشد. در مجموع با توجه به مشاهده 1/26 درصدی تزاید ژن her2 در این مطالعه که با نتایج حاصل از سایر مطالعات مبنی بر وجود تزاید 20 تا 30 درصدی این ژن در تومورهای تهاجمی سینه هم خوانی دارد، مانند نتایج مطالعات garcia-caballeroو theodosiou که هر دو تزاید 27% ژن her2 را گزارش کرده اند، و از آن جا که به نظر می رسد بیمارانی با تزاید ژن her2 تومورهایی با درجه بالاتر دارند و در نتیجه قدرت تکثیر و تهاجم تومور به سایر نقاط بدن در این بیماران بالاتر بوده و منجر به کوتاه تر شدن طول عمر این بیماران می گردد بنابراین ارزیابی وضعیت تزاید این ژن به خصوص در تومورهایی با درجه بالا با تکنیکی دقیق مانند fish برای تعیین روش درمان ضروری است.