این تحقیق به منظور بررسی اثر عمل آوری کاه گندم با گاز آمونیاک و آب بر ارزش غذایی آن و عملکرد تلیسه های در حال رشد هلشتاین تغذیه شده با کاه عمل آوری شده و مکمل های پروتئینی انجام شد. کاه گندم با مقدار 4 درصد گاز آمونیاک و سطوح 0، 20، 40، 60، 80، 100، 120، 160، 180 و 200 درصد آب به مدت 28 روز عمل آوری شد. فراسنجه های تولید گاز در زمان های 2، 4، 6، 8، 12، 24، 48، 72، 96 و 120 ساعت اندازه گیری گردید. در آزمایش حیوانی اثر نوع مکمل پروتئینی به همراه کاه عمل آوری شده با 4 درصد آمونیاک و 60 درصد آب بر عملکرد تلیسه های هلشتاین تعیین شد. در این آزمایش از طرح کاملا تصادفی با 3 تیمار و 5 تکرار استفاده شد. جیره های آزمایشی شامل 20 درصد یونجه خشک، 40 درصد کاه گندم عمل آوری شده و 40 درصد کنسانتره با منابع پروتئینی مختلف (کنجاله تخم پنبه دانه، کنجاله تخم پنبه دانه با پودر گوشت و پودر گوشت) بودند. تاثیر عمل آوری کاه با گاز آمونیاک به همراه سطوح مختلف آب بر پروتئین خام، ndf، adf و فراسنجه های تولید گاز نسبت به کاه عمل آوری نشده معنی دار بود (05/0< p). بیشترین میزان پروتئین خام مربوط به کاه آمونیاکی شده به همراه 60 درصد آب بود. تلیسه های تغذیه شده با تیمارهای مختلف از نظر افزایش وزن روزانه و ابعاد بدن تفاوت معنی داری نداشتند (05/0> p). ضریب تبدیل غذایی در تیمار 2 نسبت به دو تیمار دیگر اختلاف معنی دار داشت (05/0< p). تیمارهای آزمایشی از لحاظ قابلیت هضم ماده خشک، ماده آلی و سایر مواد مغذی به جز پروتئین خام تفاوت معنی داری نداشتند. نیتروژن آمونیاکی شکمبه در تیمار 1 نسبت به دو تیمار دیگر به طور معنی داری بیشتر بود. نتایج این پژوهش نشان داد که افزودن آب قبل از عمل آوری کاه با گاز آمونیاک سبب بهبود در کیفیت کاه عمل آوری شده می شود و همچنین جایگزین کردن سطحی از منبع پروتئینی جیره با پروتئین غیر قابل تجریه در شکمبه سبب استفاده بهتر تلیسه ها از کاه آمونیاکی شده می شود.