نام پژوهشگر: معصومه سادات بیابانکی
معصومه سادات بیابانکی سید ابوالفضل مسعودیان
ترکیب اثر رطوبت و دما پدیدهی اقلیمی شرجی را به وجود میآورد. شدت شرجی با نم نسبی و دما رابطه مستقیم دارد. با افزایش نم نسبی، شدت شرجی افزایش و با کاهش دما نیز کاهش می یابد. هدف از این مطالعه بررسی مکانی و زمانی رخداد شرجی در ایران است. در این پژوهش برای بررسی همدید پدیدهی شرجی از دو دسته داده استفاده شده است. دسته اول دادههای میانگین دمای روزانهی 235 پیمونگاه همدید و اقلیمی کشور در بازه زمانی1383-1340 می باشد. با استفاده از این دادهها و با توجه به این که بیشینه نم نسبی صددرصد است، دمای آستانهی شرجی 8/16 درجه سلسیوس در نظر گرفته شده و به تهیه نقشههای پهنهبندی کشور با دمای آستانهی شرجی اقدام شد که نتایج نشان دهندهی تأثیر بیشتر نم نسبی نسبت به دما در پراکندگی نواحی شرجی ایران میباشد. و دستهی دوم دادههای مربوط به نم نسبی است که این دادهها را به طور غیرمستقیم از دادههای فشاربخارآب واقعی و فشاربخارآب اشباع 235 پیمونگاه همدید کشور( در بازه زمانی 43سال) به دست آمد. آنگاه بر اساس دو شاخص لانکستر-کارستن و وانگ-گونگ به تهیه نقشههای پهنه بندی کشور در مقیاس ماهانه و سالانه اقدام گردید. نتایج نشان میدهد که از نظر زمانی اوج شرجی در مردادماه رخ میدهد و به علت وجود دو پهنه آبی عظیم به عنوان سرچشمهی رطوبت جو در شمال و جنوب ایران، از نظر مکانی سواحل جنوبی و شمالی از بیشترین فراوانی رخداد شرجی برخوردار است. خصیصه شرجی از نظر شدت، مدت و دوام حوزه نفوذ در شمال و جنوب کشور یکسان نمیباشد و در تمام سال فراوانی، شدت و وسعت نواحی شرجی در جنوب بیشتر از شمال است که این امر به علت جو سرشار از رطوبت و دمای بالاتر کرانههای عمان میباشد. و در مجموع میانگین شدت شرجی در کرانههای دریای عمان بیشتر از دیگر نقاط کشور است.