نام پژوهشگر: نیلوفر پویان

فرمولاسیون آدامس دیمن هیدرینات به روش تراکم مستقیم و ارزیابی خصوصیات فیزیکو-شیمیایی آن
پایان نامه دانشگاه آزاد اسلامی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم دارویی - دانشکده داروسازی 1391
  نیلوفر پویان   علیرضا غفاری

هدف: تهوّع یکی از علائم بیماری حرکت است که به سرعت اتفاق میافتد،بنابراین بیمار نیاز به شکل دارویی دارد که نه تنها به سرعت داروی خود را آزاد کند بلکه نیازی به نوشیدن آب برای مصرف آن نداشته باشد. آدامسهای دارویی از جمله اشکال دارویی هستند که اهداف فوق را تامین میکنند. از بین درمانهای رایج برای بیماری حرکت،دیمن هیدرینات میباشد که با اثرات آنتی کولینرژیک مرکزی خود یک داروی ضد تهوّع،ضد سرگیجه و نهایتاً درمانی برای بیماری حرکت به حساب می آید. لازم به ذکر است که این دارو دارای طعم تلخ غیر قابل تحملی بوده که برای مصرف کننده غیر قابل پذیرش است.هدف از این مطالعه طراحی آدامس دیمن هیدرینات با بهره گیری از روش تراکم مستقیم است که همچنین دارای طعم قابل قبولی نیز باشد. روشها: برای اصلاح طعم دیمن هیدرینات،این دارو با مقادیر مختلف از پلی مرهای میکروکریستالین سلولز(آویسل ph 102) و اودراژیت epo® و همچنین اسید استئاریک گرانوله شد.در هر سری فرمولاسیون،گرانولهای مدّ نظر با مقادیر ثابت طعم دهنده(اهدایی از کارخانه ferminich سوئیس)،شیرین کننده و لوبریفیان های مختلف ترکیب شده و وارد پایه آدامس(اهدایی از شرکت cafosa،اسپانیا،با کد hig pwd-01) میگردید در یکسری از فرمولاسیونها نیز از مقادیر مختلف متیل سالسیلات به عنوان سرکوب کننده طعم تلخ و تقویت کننده طعم دهنده انتخابی این تحقیق یعنی نعناع،استفاده شد.سپس مخلوط بدست آمده به وسیله دستگاه پرس(سنبه 14 میلی متر محدب) متراکم میگردید.در نهایت و برای ارزیابی طعم هر فرمولاسیون،آدامسها در دو مرحله توسط داوطلبان 29-23ساله، تست میشدند؛در مرحله اول که مرحله غربالگری فرمولاسیون ها میباشد،آدامسها توسط سه داوطلب ارزیابی شده و سپس فرمولاسیون منتخب این مرحله توسط 10 داوطلب دیگر تست میشدند.برای انجام این نظر سنجی، فرمهایی طراحی شد که در آنها طعم،پس طعم، بافت و میزان راحتی جویدن هر فرمولاسیون مورد سوال قرار میگرفت. نتایج: ساخت آدامسهای دارویی به روش تراکم مستقیم روش نسبتاً جدیدی به حساب می آید.در قیاس با روش سنتّی(ذوبی) آن، پروسه ساخت با این روش راحت تر بوده و برای داروهای حساس به حرارت مناسب تر میباشد.از طرف دیگر از چالشهای این روش اصلاح طعم و چسبندگی به دستگاه ها بوده که باید مدّ نظر قرار بگیرند. در این تحقیق و پس از انجام مطالعات روی فرمولاسیونهای مختلف،با بکار بردن سیلیکون دی اکساید کلوئیدی(آئروزیل)به میزان 2% و منیزیم استئارات به میزان 5 درصد مشکل چسبندگی کاملاً برطرف شده و بهترین فرمولاسیون از نظر داوطلبان،فرمولاسیونی بود که در آن دیمن هیدرینات با مقدار وزنی 5 برابر اودراژیت epo® گرانوله شده و از متیل سالسیلات به میزان 10/1 نعناع فلفلی به عنوان سرکوب کننده طعم و تقویت کننده طعم نعناع،بهره برده شده است. بحث و نتیحه گیری: در این تحقیق آدامس دیمن هیدرینات با روش تراکم مستقیم ساخته شد که دارای خصوصیات طعم مطلوب بوده و مشکل چسبندگی به سنبه و ماتریس در آن مرتفع گشته است.