چکیده: بخش اول: مطالعات اولیه اسپکتروسکوپی نشان داده است که ترکیب کورکومین با کاتیون جیوه (??) برهمکنش خوبی داشته که این امر باعث تغییر خواص شیمیایی و در نتیجه تغییر سیگنال های فیزیکی مذکور از جمله تغییر رنگ آن می گردد. لذا با بکارگیری شرایط مناسب از ترکیب فوق با استفاده از روش سُل- ژل حسگر نوری برای اندازه گیری مقادیر این کاتیون در نمونه های حقیقی طراحی و بکار گرفته شد. پارامترهای آزمایشگاهی از جمله تترااتوکسی سیلان، لیگاند، آب، اتانول، اسید (hcl) و تریتون x-100 بهینه شدند. محدوده دینامیکی خطی وسیع از 9-10 × 71/3 تا 1-10 × 0/1 بدست آمد و حد تشخیص برابر با 9-10 × 63/3 شد. حسگر طراحی شده انتخاب پذیری خوبی برای جیوه (??) در برابر یونهای فلزی متفاوت نشان می دهد و برای اندازه گیری جیوه در نمونه های حقیقی به طور موفقیت آمیز به کار گرفته شد. بخش دوم: در این کار فرآیند کمپلکس شدن گزینشی آهن (???) با لیگاند (ای)-1- ((2- هیدروکسی فنیل ایمینو) متیل) نفتالن-2- اُل با استفاده از روش اسپکتروفتومتری مطاله شد. نتایج اسپکتروفتومتری استوکیومتری (2:1)، (1:1) و (2:1) را برای (لیگاند/فلز) نشان می دهد. لذا با بکارگیری شرایط مناسب از ترکیب فوق با استفاده از روش سُل- ژل حسگر نوری برای اندازه گیری مقادیر این کاتیون در نمونه های حقیقی طراحی و بکار گرفته شد. پارامترهای آزمایشگاهی از جمله تترااتوکسی سیلان، لیگاند، dmf، تریتون x-100، آب، اسید (hcl) و اتانول بهینه شدند. محدوده دینامیکی خطی از 10-10 × 02/6 تا 4-10 × 01/1 بدست آمد و حد تشخیص برابر با 10-10 × 91/5 شد. حسگر طراحی شده انتخاب پذیری خوبی برای آهن (???) در برابر یونهای فلزی متفاوت نشان میدهد و برای اندازه گیری آهن در نمونه های حقیقی به طور موفقیت آمیز به کار گرفته شد.