چکیده سیب درختی (malus domestica borkh) متعلق به خانواده rosaceae از میوه های مهم و اقتصادی مناطق معتدله و سردسیری ایران است. ویروس ساقه شیاری سیب apple stem grooving virus (asgv) عضو تیپ جنس capillovirus و ویروس ساقه آبله ای سیب apple stem pitting virus (aspv) عضو تیپ جنس foveavirus متعلق به خانوادهbetaflexiviridae ، از مهمترین ویروس های بیماری زای سیب محسوب می شوند. آلودگی این دو ویروس درسیب عمدتا بدون علامت است. در این پژوهش به منظور ردیابی و تعیین برخی خصوصیات مولکولی دو ویروس ساقه شیاری و ساقه آبله ای سیب، طی سال های 1390 و 1391 از برگ و شکوفه درختان دارای علایم و فاقد علایم ویروسی از باغات سیب استان های اصفهان، آذربایجان غربی و البرز نمونه برداری انجام شد. از برگ و شکوفه های جمع آوری شده، rna دو رشته ای استخراج و به عنوان الگو در آزمون rt-pcr استفاده شد. آلودگی نمونه ها به ویروس های asgv و aspv در آزمون rt-pcr با تکثیر قطعات bp 273 و bp 404 به ترتیب با استفاده از جفت آغازگر های اختصاصی asgv-f/asgv-r ، asgv-pf/asgv-pr و قطعات bp 264 و bp 370 با استفاده از جفت آغازگر های اختصاصی asp-c/asp-r و aspv-f/aspv-r تایید شد. از 180 نمونه بررسی شده 128 نمونه آلودگی به ویروس ساقه شیاری سیب و از 175 نمونه بررسی شده 45 نمونه آلودگی به ویروس ساقه آبله ای سیب را نشان دادند که نشان دهنده شیوع بالای این دو ویروس در باغات سیب ایران می باشد. آلودگی همزمان به دو ویروس asgv و aspv در تعدادی از نمونه ها مشاهده گردید. به منظور تکثیر توالی کامل ژن پروتیین پوششی هر دو ویروس، طراحی جفت آغازگر های asgv-f1/ asgv-r1 وaspv-f1/ aspv-r1 بر اساس توالی های موجود در بانک ژن انجام شد. قطعات مورد انتظار bp713 و bp1434 با استفاده از آغازگرهای طراحی شده در نمونه های آلوده به asgv و aspv تکثیر شدند. قطعات تکثیر شده جهت انجام مقایسه های مولکولی تعیین توالی شدند. مقایسه توالی ها با ابزار جستجوی blast شباهت بالای آن ها را با توالی های asgv و aspv موجود در genbank نشان داد. همردیف سازی توالی نوکلئوتیدی ژن پروتیین پوششی جدایه ایرانی asgv (جدایه ای از سمیرم) با جدایه های موجود در بانک ژن نشان دهنده بیشترین همولوژی (1/99%) با جدایه ای از کره جنوبی (jn792477) و کمترین میزان همولوژی ( 5/98%)با جدایه ای از هند (fj952160) بود. در درخت تبارزایی که با استفاده از توالی نوکلئوتیدی ژن پروتیین پوششی asgv رسم شد ارتباط بیشتر جدایه ایرانی ویروس ساقه شیاری سیب با جدایه ای از کره جنوبی تایید شد. همردیف سازی توالی قسمتی از ژن پروتیین پوششی (bp370) جدایه ایرانی aspv (جدایه ای از سمیرم) با جدایه های موجود در بانک ژن نشان دهنده بیشترین همولوژی (6/86%) با جدایه ای از ژاپن (ab045371) و کمترین میزان همولوژی( 8/82%) با جدایه ای از جمهوری چک (aj968944) بود. بر اساس اطلاعات موجود این اولین گزارش از ویروس های ساقه شیاری و ساقه آبله ای سیب در ایران می باشد. با توجه به گسترش ویروس های ساقه آبله ای و ساقه شیاری سیب در باغات سیب ایران، اتخاذ روش های مناسب مبارزه ضروری به نظر می رسد. کلمات کلیدی : رد یابی، ویروس ساقه آبله ای سیب، ویروس ساقه شیاری سیب، rt-pcr، آلودگی مخلوط، مقایسات مولکولی