نام پژوهشگر: مولود عشق آبادی
مولود عشق آبادی لیلا ترکی
قاعدتاً پول رایج هر کشور باید علاوه بر وظیفه «مبادله پرداخت»، به عنوان وسیله ذخیره ارزش نیز مورد استفاده قرار گیرد. در زمان جنگ، انقلاب و تورم شدید، پول رایج کشورها نمی تواند نقش خود را به عنوان ذخیره ارزش به خوبی ایفا نمایددر این زمان مردم برای حفظ ارزش دارایی خود به طلا روی می آورند که ارزش آن با تورم افزایش یافته و به دارنده خود در مقابل تورم منفعت می-رساند. بنابراین، طلا از دیرباز، به عنوان پول یا شبه پول، به دلیل قدرت نقدشوندگی بالا در سطح جهانی یک دارایی مهم و مقبول بوده است. پیش بینی قیمت ها، نقش عمده ای در بهینه سازی تولید، بازاریابی، استراتژی بازار و همچنین نقش موثری در سیاست گذاری دولت ها ایفا می نماید. چرا که دولت ها سیاست های خود را نه صرفاً بر مبنای وضع موجود، بلکه بر مبنای پیش-بینی های کوتاه و بلندمدت از متغیرهای کلیدی اقتصادی و مالی(نظیر رشد اقتصادی، قیمت نفت، ارز، طلا و شاخص بورس اوراق بهادار) ، تدوین نموده و به مورد اجرا می گذارند. بدیهی است که میزان صحت پیش بینی از جمله رموز موفقیت این سیاست ها می تواند به شمار آید. این پژوهش با هدف معرفی یک الگوی مناسب جهت پیش بینی قیمت جهانی طلا صورت پذیرفته است. داده های به کا رفته در این مطالعه از نوع داده های سری زمانی قیمت روزانه جهانی طلا به دلار آمریکا و مشتمل بر هفته اول 1/2008 الی هفته چهارم 1/2012 می باشد. از مجموع این مشاهدات، تعداد 1002 مشاهده (داده های تا انتهای سال 2011) برای مدل سازی و برآورد ضرایب مدل ها و نیز تعداد پانزده مشاهده (داده های ژانویه 2012) جهت پیش بینی خارج از نمونه مورد استفاده قرار گرفته شده است. همچنین، جهت بهبود پیش بینی های این تحقیق، نخست به تفکیک سری های «روند» و «دوران» از سری بازدهی قیمت جهانی طلا به کمک روش فیلترینگ (هادریک- پروسکات) پرداخته شده و سپس به تخمین مدل arima جهت تبیین سری بازدهی قیمت طلا و نیز سری فیلتر شده ی آن پرداخته شده و در انتها به مقایسه عملکرد این دو مدل در مدل سازی قیمت طلا، جهت بررسی تأثیر روندزدائی در بهبود عملکرد مدل ها پرداخته شده است. در ادامه جهت بررسی وجود اثرات غیرخطی در سری مربوطه، آزمون هایی نظیر: آزمون نسبت واریانس، آزمون بعد جاذب، آزمون reset رمزی، آزمون مک لئود- لی ارائه شده و پس از تأیید وجود اثرات غیرخطی در این سری، و نیز تأیید وجود حد آستانه در آن، به کمک مدل اتورگرسیو آستانه ای (tar) به مدل سازی و پیش بینی قیمت طلا در بازه زمانی تحقیق پرداخته شده است. یافته های این پژوهش نشان می دهد که اولاً به کارگیری روش فیلترینگ (هادریک- پروسکات) و در نتیجه استفاده از روندزدائی (همانطور که در مطالعات خارجی نیز تأیید شده بود)، سبب بهبود در مدل سازی ها و عملکرد پیش بینی ها شده است. ثانیاً در بین مدل های تحقیق مدل خود رگرسیون آستانه ای دارای بهترین عملکرد در پیش بینی های خارج از نمونه بر اساس معیارهای محاسبه ی خطای پیش بینی نظیر میانگین مجذور خطا (mse) و نیز معیار جذر میانگین مجذور خطا (rmse) بوده و پس از آن، مدل های رگرسیونی خطی arima ی فیلتر شده و نهایتاً مدل رگرسیونی خطی arima ی فیلتر نشده، بر اساس معیارهای بررسی دقت پیش بینی مذکور، در جایگاه بعدی برخورداری از عملکرد بهتر پیش بینی قرار گرفته اند.