نام پژوهشگر: فریبا مشهدی میقانی
فریبا مشهدی میقانی اکبر خدامی
پوشاک در زندگی روزمره ی نقش مهمی را در حفاظت پوست بدن از خطرات محیطی مانند نور خورشید ، گرما و یا سرمای شدید،حشرات و مواد شیمیایی مضر دارا می باشد. منسوجات به عنوان پوست دوم بشر ، علاوه بر نقش محافظت ، می تواند تأمین کننده ی سلامت و زیبایی پوست نیز باشد. در سالهای اخیر محصولات نساجی در زمینه وسایل آرایشی و بهداشتی ،که بر اساس سیستم رهایش مواد عمل می کنند در زمینه درمان و مراقبت از پوست و مو ،کاربرد های فراوانی پیدا کرده اند. اولین بار که یک منسوج آرایشی پوشیده می شود، بدن به طور دائم تحت تاثیر ترکیبات فعال قرار می گیرد. به علاوه این مسئله سبب بهبود کارایی پوست شده و می تواند نسبت بالایی از بدن را نسبت به مواد آرایشی معمولی تحت پوشش قرار دهد.منسوجات آرایشی ، کاربردی مشابه کرم ها و لوسیون های آرایشی دارند و تفاوت آنها در مکانیسم رها سازی ماده مغذی است. از آنجا که پارچه در تماس با پوست است ، این مواد میتوانند بطور مستقیم توسط آن جذب شوند. این گروه منسوجات آرایشی و بهداشتی روشی جدید برای آزاد سازی مواد فعال و مغذی را بوجود آورده اند، که شامل موادی از قبیل مواد ضد پیری ، ضد آفتاب ، نرم کنندههای پوست و خوشبو کننده با ماندگاری طولانی روی پوست می باشند. اثرات مختلف مراقبت از مو مانند کنترل شوره سر ، جلوگیری از ریزش مو ،درمان های گیاهی ،حفظ رنگ و کنترل چربی مو می تواند ازطریق سیستم رهایش در منسوجات آرایشی و بهداشتی صورت گیرد. در این روش مواد مغذی می تواند به سادگی از طریق پارچه به سطحی از بدن که در تماس با آن است ، منتقل شود. در این پروژه به منظور تولید منسوج آرایشی و بهداشتی جهت مراقبت از موی سر پارچه ویسکوز پلی استر که بصورت رایج در تولید مقنعه و روسری استفاده میشود بکار گرفته شد. استفاده از عصاره مورد، بدلیل اثرات ضد عفونی کنندگی، ضد التهاب، نرم کنندگی، ضد قارچ و ضد باکتری جهت مراقبت از موی سر ترجیح داده شد، لازم بذکر است جهت رهایش تدریجی عصاره مورد از موم زنبور عسل استفاده شد، همچنین جهت افزایش پایداری سیستم رهایشی از رزین طبیعی بنه پستاش اسلانتیک استفاده شد. جهت حل کردن موم زنبور عسل و رزین بنه از حلالهای مختلفی همچون آب، دی متیل سولفاوکساید، سیکلو هگزان، اتانول و n هگزان استفاده شد، که در نهایت بدلیل انحلال سریع و راحت هر یک از مواد فعال در حلال n هگزان، این حلال مورد استفاده قرار گرفت. - جهت اثبات حضور هر یک از مواد فعال بر سطح کالا از روشهای طیف سنجی مادون قرمز، جذب سنجی انتقالی و کروماتوگرافیگازی طیف سنج جرمی استفاده شد. جهت بررسی اثر تکمیل بر خصوصیات کالا، مقدار نفوذ هوا، طول خمش، ضخامت، سختی خمشی مورد بررسی قرار گرفت، همچنین برای بررسی ثبات عملیات تکمیل ثبات شستشویی نمونه تکمیل شده بوسیله آزمایش کروماتوگرافی گازی طیف سنج جرمی سنجیده شد که نتایج آزمایش حاکی از حضور هر یک از مواد فعال بر سطح نمونه پس از شستشو بود. ارزیابی چگونگی رهایش به روشهای مختلف و مقایسه کالای عمل شده با عصاره مورد، موم زنبور عسل و رزین بنه و مقایسه آن با نمونه های شاهد بیانگر رهایش تدریجی ماده فعال از سطح کالای تکمیل شده با موم زنبور عسل و رزین بنه میباشد.