نام پژوهشگر: محمدرضا زایری
محمدرضا زایری مهدی قمشی
به دلیل دشواری عملیات اندازهگیری مستقم رسوبات نهشته شده در مخازن و بالا بودن هزینههای آن و همچنین عدم دقت روشهای تجربی برای کلیه سدها، مدلهای ریاضی و رایانهای به عنوان ابزار بسیار مفید و کار آمد مورد توجه و استفاده قرار گرفتهاند. مدل کامپیوتری mtcm که اصلاح شده مدل tcm نوشته شده توسط دکتر قمشی در محیط fortran-77 برای پیش بینی فرآیندهای رسوب همراه با در نظر گرفتن اثرات جریان غلیظ در دراز مدت در مخازن میباشد. اگر چه این مدل از لحاظ نظری یک بعدی است، اما برخی از گزینههای برای نحوه توزیع رسوب نشسته شده یا فرسایش یافته در مقطع و همچنین توزیع عمودی پروفیل سرعت و غلظت جریان غلیظ که در این مطالعه به آن افزوده شد توانایی آن را ارتقاء داده است در شبیهسازی حرکت جریان و رسوب در مخازن سدها بدلیل عدم تغییرات ناگهانی در بالادست میتوان از مدلهای غیرجفت بهره برد. روشهای ریاضی رسوبگذاری مخازن برپایه سه نظریه معروف یعنی نظریه جت، نظریهی پخشیدگی و نظریه انتقال رسوب استوار است که در مدل حاضر از نظریه انتقال رسوب بدلیل قابلیتهای بهتر برای شبیهسازی فرآیند رسوبگذاری استفاده شد. این مدل با روش انتقال غیر یکنواخت وغیر متعادل رسوبات، تغییر بستر و مرتب شدگی بستر هماهنگ میباشد و چندین گزینه برای محاسبات فرآیندهای مربوط به انتقال رسوب ذرات چسبنده و غیر چسبنده ایجاد مینماید. هچنین در این مدل تاثیر جریان غلیظ بر انتقال رسوب و فرایند رسوبگذاری مورد بررسی قرار گرفت. در مدل موجود شرایط انتقال رسوب از روش حجم محدود و جریان غلیظ از روش اختلاف محدود و نتایج پروفیل سرعت و غلظت جریان غلیظ بصورت دو بعدی ارائه گردید..علاوه بر این کاربر میتواند یک فرم توزیع رسوب در مقاطع بصورت یکنواخت یا بصورت نسبی متناسب با عمق آب انتخاب کند تا توزیع عرضی تغییرات بستر نیز انجام گردد. برای نشان دادن قابلیتهای مدل، در پیش بینی پارامترهای هیدرولیکی جریان غلیظ، برنامه با دادههای برداشتی جریان غلیظ از مخزن سد دز در سالهای آبی 81-82 و 85-86 ارزیابی شد.