با روی کار آمدن دولت سامانی (389- 287 ه ) و تسلط آنها بر بخش های وسیعی از شرق قلمرو خلافت ، دوره اعتلایی در اقتصاد این دوران پدیدار گشت . نواحی تحت سلطه امرای سامانی به لحاظ اقتصادی و موقعیت تجاری از موقعیت ممتازی برخوردار بودند. ماوراءالنهر و خراسان به عنوان اصلی ترین مناطق زیر سیطره امرای سامانی ، اوضاع اقتصادی و تجاری عالی و شاخصی داشتند . از طرفی امرای سامانی و همچنین مردم این عصر با ایجاد مراکز و تسهیلات تجاری زمینه خوبی را برای رونق اقتصادی فراهم ساخته بودند . تجارت و بازرگانی به عنوان یکی از شاخصه های اقتصادی ، از طریق خطوط ارتباطی جاده ابریشم صورت می گرفت . شعبه های مختلف جاده ابریشم که در سرتاسر قلمرو سامانیان گسترده بودند، امکان انتقال کالاهای تجاری را ممکن ساخته بود و سامانیان از مزایای این راه تجاری به طور مستمر بهره مند می شدند. البته جاده ابریشم علاوه بر حمل کالاهای تجاری ، نقش عظیمی در انتقال شاخصه های فرهنگی نیز بر عهده داشت و از این طریق مردمان واقع در مسیر جاده ابریشم را به هم پیوند می داد. از طرفی سرزمین ها و به ویژه سرزمین ایران به لحاظ سیاسی فواید فراوانی را از این راه تجاری کسب می نمود و در بعضی از مواقع موقعیت استراتژیک ایران و قرار گرفتن آن در کانون جاده ابریشم به روایط سیاسی و دیپلماسی شکل دیگری می بخشیده است ، همچنان که در عصر سامانیان نیز این گونه بوده است .