نام پژوهشگر: زینب فلاح کریمی
زینب فلاح کریمی علی عابدینی
اندیس آهن قینرجه، در فاصله 45 کیلومتری شمال شرق تکاب، جنوب استان آذربایجان غربی واقع می باشد. این اندیس در درون شیست ها و مرمرهای جانگوتاران (پرکامبرین بالایی) توسعه یافته است. اسکارن آهن این منطقه نمونه ای شاخص از اسکارن های غنی از مگنتیت می باشد که در محل همبری توده نفوذی با ترکیب گرانیت و کوارتز دیوریت (ژوراسیک) با سنگ های کربناتی پر کامبرین بالایی تشکیل شده است. مشاهدات صحرایی و مطالعات کانی شناسی نشان می دهند که اسکارن قینرجه از نوع کلسیک می باشد. اگزواسکارن شامل دو زون مشخص 1) گارنت اسکارن در نزدیک همبری و 2) پیروکسن اسکارن با فاصله نسبتاً دورتر از همبری می باشد. دو مرحله اساسی اسکارن زایی در قینرجه تشخیص داده شد، (1) پیشرونده، و (2) پسرونده. مرحله پیشرونده که در محدوده دمایی 470 الی 550 درجه سانتی گراد تشکیل شده، به نوبه خود شامل دو زیر مرحله مجزا، (1) تشکیل ایزوشیمیایی اسکارنوئید هورنفلسی (بای متاسوماتیک) و آهک های دوباره تبلور یافته (مرمر) و (2) تشکیل اسکارن متاسوماتیک که در طی آن یک سری کانی های سیلیکات کلسیم بدون آب دانه متوسط تا دانه درشت مانند گارنت و پیروکسن توسعه یافته اند. مرحله پسرونده در دمای کمتر از 470 سانتی گراد شروع شده و شامل دو زیر مرحله جداگانه پیشین و پسین می باشد. مرحله پسرونده پیشین که در آن مجموعه کانیایی سیلیکات کلسیم بدون آب تشکیل شده در مرحله پیشرونده توسط یک سری کانی های سیلیکاته کلسیم آب دار (ترمولیت- اکتینولیت، اپیدوت)، سیلیکات (کوارتز)، کربنات (کلسیت)، و تیره (مگنتیت، هماتیت، پیروتیت، مارکاسیت، کالکوپیریت، ملنیکوویت، و اسفالریت) جانشین شده اند. مگنتیت عمدتاً در این مرحله تشکیل شده است. مرحله پسرونده پسین که در جریان آن بیشتر کانی های تشکیل شده در مراحل قبلی متحمل دگرسانی شده و به یک سری اگرگات های دانه ریز شامل کلریت، کوارتز، هماتیت و کانی های رسی تبدیل شده اند. کانی-های سوپرژن در اسکارن مورد مطالعه شامل کربنات های مس (مالاکیت و آزوریت)، هیدروکسیدهای ثانویه آهن (لیمونیت، گوتیت، هماتیت مارتیتی) و رس ها هستند. بررسی الگوی توزیع و مقادیر rees، (pr/yb)cn، ce/ce*، و eu/eu* در گارنتیت ها و سنگ آهک جانگوتاران نشان می دهند که rees زون اگزواسکارن از محلو های گرمابی نشات گرفته اند.