نام پژوهشگر: فریده فقیهی فرد

گونه شناسی، اندازه گیری و تصفیه یون های فلزی موجود در فسفریک اسید تولید شده توسط صنایع نظامی با استفاده از روش های الکتروشیمیایی، طیف سنجی نشراتمی پلاسمای جفت شده القایی و رزین های تبادل گر یونی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه کاشان - دانشکده شیمی 1391
  فریده فقیهی فرد   علی غلامی

تولید تجاری و صنعتی فسفریک اسید به دو روش عمده حرارتی و تر انجام می شود. در روش تر از اثر سولفوریک اسید بر سنگ معدن فسفات، فسفریک اسید و کلسیم سولفات تولید شده و پس از تصفیه و تغلیظ، فسفریک اسید خام تهیه می شود که شامل ناخالصی های فراوانی است و نیازمند خالص سازی می باشد. در این تحقیق که بر دو بخش استوار است، ابتدا با روش طیف سنجی نوری بر اساس نشر نور برانگیختگی به کمک پلاسما، کلیه عناصر موجود در فسفریک اسید خام شناسایی و غلظت هر کدام تعیین می شود. سپس جداسازی با استفاده از استخراج مایع-مایع صورت گرفته و عناصری مانند آهن، کروم و مس که علاوه بر داشتن غلظت زیاد، عامل ایجاد رنگ نیز به شمار می روند به ترتیب توسط روش-های طیف سنجی جذب مرئی-ماورای بنفش، ولتامتری و پلاروگرافی گونه شناسی می شوند. در بخش دوم، خالص سازی فسفریک اسید خام تولیدی توسط صنایع نظامی انجام می شود. ابتدا از بنتونیت برای حذف مواد آلی موجود استفاده شده و سپس در یک مرحله جداگانه با حذف یون های سولفات و سدیم و در نهایت با استفاده از رزین کاتیونی قسمت عمده ناخالصی ها از اسید جداسازی می شوند. نتایج به دست آمده نشان می دهد که گونه های fe2+، cu2+ و cr2+ قسمت عمده ناخالصی های کاتیونی را تشکیل داده و مقادیر اندازه گیری شده با مقادیر به دست آمده توسط روش icp-aes مطابقت دارد. نتایج تجربی نشان می دهد که در فرآیند خالص سازی، اسید خام اولیه که به رنگ قهوه ای مایل به سیاه می باشد، پس از تصفیه تبدیل به یک محصول بی رنگ و شفاف شده و همانطور که نتایج icp-aes نشان می دهد، ناخالصی های کاتیونی حذف شده اند. روش ارایه شده در این پژوهش می تواند برای تهیه فسفریک اسید از درجه خوراکی و صنعتی مورد استفاده قرار گیرد.