نام پژوهشگر: جعفر هلیجه
جعفر هلیجه محمد ولی مدرس
چکیده از اواخر سال 2010 در خاورمیانه و شمال آفریقا و در جهان عرب جریان هایی آغاز شده ، که برخی از آنها به وقوع انقلاب در کشورهایی مانند تونس،مصر،لیبی و یمن انجامید و در برخی کشورها مانند بحرین و سوریه در حال وقوع وشکل گیری است. این موضوع توجه بسیاری از صاحب نظران و تحلیل گران در داخل و خارج منطقه را به خود معطوف داشته است؛ این تحولات دومینو وار برای منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا،و به روی تمامی کشورهای منطقه از جمله ایران،می تواند پیامدهای بلند مدتی داشته باشد که این مسأله،خود گواه اهمیت این جنبش ها و تحولات است بر این اساس پژوهش حاضر، با روشی توصیفی تحلیلی به بررسی نظریه های مختلف درخصوص تعیین این تحولات،نقش قدرتهای منطقه ای و فرامنطقه ای در بر خورد با این جنبشها و همچنین بررسی نقش سیاست خارجی آمریکا و رویکرد آن به منطقه خاورمیانه در راستای دموکراسی سازی و رابطه آن با این تحولات مورد بررسی قرار می گیرد.دموکراسی خواهی،حکمرانی به نقش جوانان و رسانه های نوین و بیداری اسلامی از جمله عواملی هستند که در این تحولات تأثیرگذار بوده اند. حال سئوال این است که مهمترین عامل به وجود آمدن تحولات خاورمیانه چیست؟ فرضیه پژوهش بر این اساس استوار است که عامل اساسی تحولات خاورمیانه ناشی از تأثیراتی است که سیاست خارجی-آمریکا به صورت مستقیم وغیرمستقیم بر منطقه گذارده است و ریشه تحولات خاورمیانه را باید در تغییر-سیاست خارجی آمریکا در راستای دموکراسی سازی درخاورمیانه بعد از یازده سپتامبر جستجو کرد.