نام پژوهشگر: محمد پالوده
محمد پالوده بهرام حیدری
تنش خشکی یکی از عوامل اصلی کاهش محصولات زراعی در دنیا میباشد. به منظور بررسی برخی صفات مورفولوژیک، فیزیولوژیک و بیوشیمیایی در 169 لاین نوترکیب گندم حاصل دو رقم از مرکز تحقیقات بین المللی گندم (cimmyt) آزمایشی در سال زراعی 91-1390 در ایستگاه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه شیراز واقع در منطقه باجگاه مورد ارزیابی قرار گرفتند. این آزمایش در قالب طرح آلفا لاتیس با دو سطح رطوبتی مطلوب، تنش کمبود آب (ظهور اولین سنبلهها) و با دو تکرار اجرا شد. نتایج حاصل نشان داد که تنش خشکی باعث تغییر معنی داری در بسیاری از صفات مورفولوژیک، فیزیولوژیک و بیوشیمیایی شد. در بین شاخص های تنش مورد ارزیابی شاخص پایداری عملکرد (ysi) و شاخص عملکرد (yi) دارای کارایی بیشتری در شناسایی لاین های مقاوم بودند. در بین لاینهای مورد بررسی، لاین های شماره 155، 124، 123، 160، 157، 37، 139، 45 و 68 بالاترین عملکرد را در شرایط تنش کمبود آب و لاینهای شماره 102، 101، 37، 149، 14، 81، 103، 153، 89، 123 بیشترین عملکرد را در شرایط آبیاری کامل دارا بودند. لاینهای شماره 71، 82، 26، 5، 14، 147، 38، 158و 92 با اینکه عملکرد دانه نسبتا خوبی در شرایط آبیاری کامل داشتند، بیشترین حساسیت را به تنش کمبود آب از خود نشان دادند. بر اساس شاخص اسمیت هیزل، لاینهای شماره 124، 123، 160، 139، 155، 37، 157، 68، 45 و34 دارای بیشترین عملکرد دانه در شرایط تنش بودند و جزء لاینهای متحمل قرار گرفتند. همچنین در بین شاخص های بیوشمیایی سوپر اکسید دیسموتاز دارای توانایی بیشتری در نشان دادن لاین های متحمل از حساس بود و بیشترین و کمترین میزان فعالیت این آنزیم در شرایط تنش کمبود آب به ترتیب برای لاینهای (103، 88، 112، 154، 56، 26، 104، 89، 48، 64) و (109، 51، 2، 83، 157، 27، 141، 31، 151) بدست آمد.