نام پژوهشگر: مصطفی اصل روستا

بررسی ویژگی های بصری حروف در کتیبه های گچبری دوره سلجوقی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه هنر - دانشکده هنرهای تجسمی 1391
  مصطفی اصل روستا   مصطفی اوجی پور

در تزیین نمای آثار معماری اسلامی علاوه بر نمادی سنتی بصری، کتیبه ها نقش آرایشی مهمی ایفا می کنند. خوشنویسی در ایران همانند خاور دور یک هنر مهم و البته بنیادی شمرده می شود. شاهکارهای درخشان و پر جاذبه هنر گچ بری چه از نظر تکنیک، نحوه کاربرد و اجرا و چه از نظر نگاره ها و نقش ها در زمان حکومت سلجوقیان که در اوج زیبایی است، دارای ارزش فنی بسیار مهمی است، کتیبه های عظیم نیز به خط و حروف کوفی و دیگر خطوط اسلامی که آراسته به انواع تزیینات اسلیمی می باشد، منتهی شده است. پژوهش حاضر با بهره مندی از روش تحقیق کیفی به توصیف در خصوص هنر دوره سلجوقی، خاستگاه و پیشینه آن پرداخته و سپس با نگاهی جستجوگرانه به عنصر کتیبه و کتیبه نگاری و نیز جستاری در انواع خطوط اسلامی در ابنیه آن دوره سعی در شناسایی و تحلیل عناصر بصری آثار را دارد. نمونه های منتخب، تصاویری از کتیبه های گچبری در ابنیه با جایگاه مکانی گوناگون می باشند که مورد بررسی قرار گرفته است. نتیجه کلی پژوهش بیانگر آن است که انواع قلم های ثلث، کوفی و نسخ در ترکیبات متنوع از نظر بصری با نگاره های اطراف رابطه کاملاً هماهنگ و متناسبی دارد و حتی به تنهایی نیز به لحاظ ترکیب بندی پایدار است.