با توجه به سیر هستی که بر پایه کمال و تعالی قرار گرفته و از تدابیر ربوبی خداوند است که الگو و اسوه های رفتاری را به عنوان پیشوایان هدایت و کمال یافتگان در جامعه بشری قرار داده است، در این پژوهش آیات و احادیثی که به طور صریح و یا ضمنی به موضوع نعمت و نعمت یافتگان به عنوان رفیقان نیکو برای کمال پرداخته اند؛ با توجه به پیام و اهداف تربیتی آنها، مورد تحلیل و بررسی قرار می گیرد. اما بر اساس این پژوهش، مقام انعام یافتگی ناظر به یک مفهوم عمیق معنوی است که طی فرایندی حاصل می شود و بستر و زمینه تغییرات و ویژگی های حاصل از آن در این نوشتار مورد بررسی قرار گرفته است. لازم به ذکر است برای پیشبرد اهداف پژوهش و رسیدن به مفهومی جامع از نعمت و نعمت یافتگی، واژه نعمت از حیث لغت و اصطلاح و همچنین انواع و لایه-های آن مورد بازنگری از کتب لغت و تفسیر قرار گرفته است. البته در این راستا برخوردهای گوناگون با نعمت و همچنین تاثیر متقابل آن بر زندگی و رشد آدمی به تصویر کشیده شد که این موضوع به ارائه تصویری روشن از مفهوم نعمت و انعام یافتگی کمکی بسیار کرد.