نام پژوهشگر: محمد پژمان
محمد پژمان مصطفی سلیمی فر
نتایج اکثر مطالعات تجربی بیانگر رابطه معکوس وفور منابع طبیعی با رشد اقتصادی است، به طوری که کشورهای صاحب منابع طبیعی غنی دارای رشد اقتصادی پایین¬تری هستند. وفور منابع طبیعی از کانال¬ها و مجاری مختلفی، رشد اقتصادی را تحت تاثیر می گذارد که سرمایه انسانی یکی از مهم¬ترینکانال¬های تاثیرگذاری وفور منابع طبیعی بر رشد اقتصادی به شمار می رود. این مطالعه به بررسی ارتباط میان درآمدهای نفتی و انباشت سرمایه انسانی در نمونه ای شامل 10 کشور عمده صادر کننده نفت می پردازد. برای این منظور از شش متغیر: انباشت اختراعات ثبت شده کاربردی، نرخ ثبت نام در موسسات آموزش عالی، نسبت درآمدهای حاصل از صادرات نفت خام به تولید ناخالص داخلی، نسبت سرمایه ثابت به تولید ناخالص، شاخص¬ کیفیت نهادیو پارامتر عکس العملی استفاده شده است.جهت آزمون و بررسی رابطه متغیرهای مذکور از روش داده های تابلویی و رویکردpanel dataبه دلیل مزیت¬های موجود نسبت به دیگر روش¬ها مورد استفاده قرار گرفت. نتایج رگرسیون نشان می دهد که در کشورهای با درآمدی نفتی بالا به دلیل فقدان زیر ساخت نهادی و قانونی و ایجاد فرصت¬های رانت جویی ( کیفت پایین نهادها ) منجر به کاهش سطح انباشت دانش می¬گردد و این خود می¬تواند کاهش در سطح سرمایه انسانی را به همراه داشته باشد. لذا فرضیه تحقیق مبنی بر" درآمدهای نفتی بیشتر، تحت شرایطی که نهادها ناکارآمدباشند، موجب انباشت کمتر سرمایه انسانی می شوند." تأیید می¬گردد.