نام پژوهشگر: فرهاد جلیلیان

تاثیر مداخله مددکاری اجتماعی در حل اختلاف خانواده(نمونه موردی:کلانتریهای شهر تهران)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه علامه طباطبایی - دانشکده علوم اجتماعی 1391
  فرهاد جلیلیان   حبیب الله آقابخشی

: در سالهای اخیر اختلاف خانوادگی افزایش یافته، اما برای کاهش این اختلاف ها چاره ای اندیشیده نشده است. تحقیقات صورت گرفته در این زمینه، شامل چند تحقیق کمی در زمینه عوامل موثر بر اختلاف خانوادگی است؛ که به افزایش آگاهی در زمینه عوامل موثر بر آن منجر می شود، اما برای کاهش و یا حل اختلاف خانوادگی قابل استفاده نیست. نظر به اینکه در کلانتریهای شهر تهران واحدهای مددکاری اجتماعی دایر شده است، و در این واحدها به منظور حل اختلاف مراجعین از روش میانجیگری استفاده شد؛ تحقیق حاضر با هدف تعیین تفاوت بین تاثیر مداخله مددکاری اجتماعی بر حل اختلاف خانوادگی مراجعه کنندگان، بر اساس تعداد جلسه های شرکت در دوره حل اختلاف پرداخته است. و به این منظور در این تحقیق از تئوری حل اختلاف غیر قضایی به عنوان چهارچوب نظری استفاده شده است. در این نظریه مددکار اجتماعی با استفاده از نقش میانجی، با بکار گیری روشهای میانجی گری، و با مشارکت همسران، به کاهش و در نهایت حل انواع مختلف اختلاف خانوادگی، از جمله: اختلاف ناشی از خشونت خانگی، اعتیاد همسر، دخالت اطرافیان، بی توجهی عاطفی-ارتباطی، اشتغال زن می پردازد. بنابراین مداخله مددکاری اجتماعی، به عنوان متغیر مستقل در نظر گرفته شده و تاثیر آن بر روی متغیر وابسته (اختلاف خانوادگی) اندازه گیری و آزمون شده است. روش تحقیق در این پژوهش، پیمایشی و جامعه آماری، همسران مراجعه کننده به واحد مددکاری اجتماعی کلانتریهای شهر تهران است که بر اساس نمونه گیری تصادفی ساده و بر حسب جامعه اماری، تعداد 108 نفر از بین جامعه آماری به عنوان نمونه انتخاب شده اند. پس از انتخاب نمونه با استفاده از تکنیک پرسشنامه، در دو مرحله، مرحله اول( نوع سنجی اختلاف) و مرحله دوم(سنجش تاثیر مداخله مددکاری اجتماعی بر اساس تعداد جلسه های مشارکت همسران) پس از یک دوره یک ماهه حل اختلاف، اطلاعات نمونه جمع آوری و نهایتاً با استفاده از آماره های میانگین، نما، مد نمونه مورد مطالعه و نوع اختلاف آن توصیف شده و سپس با استفاده از آماره های استنباطی از جمله uمان ویتنی و z داده های بدست آمده مورد تحلیل قرار گرفته است. بر اساس نتایجبدست آمده، مشخص شد که مداخله مددکاری اجتماعی، بر اساس تعداد جلسه های مشارکت مراجعه کنندگان در دوره حل اختلاف، بر سه نوع اختلاف خشونت خانگی، اعتیاد همسر و دخالت اطرافیان تاثیرگذار بوده و موجب کاهش آنها شده است، اما بر اختلاف ناشی از بی توجهی عاطفی-ارتباطی و اشتغال زن تاثیری نداشته و به کاهش آنها منجر نشده است. از جمله پیشنهادهای تحقیق حاضر انجام پژوهش کیفی در این زمینه و پیش بینی مراکزی مستقل تحت عنوان حل اختلاف غیر قضایی، با محوریت مداخله مددکاری اجتماعی(نقش میانجی و مداخله در بحران) به منظور کاهش و در نهایت حل اختلاف خانواده.