رضا موسی پور بردسیری مهدی نصیری محلاتی
به منظور بررسی اثر منابع آلی و شیمیایی نیتروژن بر ویژگی های رشدی، عملکرد و کارایی مصرف نیتروژن در بابونه آلمانی (matricaria chamomilla l.)، آزمایشی در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار و با نه تیمار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی فردوسی مشهد به اجرا در آمد. تیمارها شامل 4 سطح کود نیتروژنی از منبع اوره (50، 100، 150 و 200 کیلوگرم در هکتار) و 4 سطح کود دامی (5/7، 15، 5/22 و30 تن در هکتار) همراه با تیمار شاهد بودند. سطوح کود دامی به نحوی تعیین شدند که دارای نیتروژن اولیه برابر با سطوح کود شیمیایی باشند. نتایج نشان داد، سطوح کودی بطور معنی داری باعث افزایش عملکرد گل و عملکرد ماده خشک بابونه شدند. بیشترین میزان عملکرد گل و عملکرد ماده خشک به ترتیب با مقادیر 148 و 587 گرم بر متر مربع مربوط به تیمار 30 تن کود دامی در هکتار بود و کمترین مقدار عملکرد گل و عملکرد ماده خشک با مقادیر 95 و 480 گرم بر متر مربع از تیمار شاهد بدست آمدند. اثر تیمارهای کودی بر سایر صفات بابونه از جمله ارتفاع بوته، تعداد شاخه های اصلی، تعداد شاخه های فرعی، عملکرد گل تر و قطر کاپیتول معنی دار بود. همچنین تیمارهای مورد آزمایش از نظر شاخص کارایی جذب نیتروژن (nupe)، بهره وری نیتروژن (nue)، کارایی مصرف نیتروژن (nute) و میزان جذب نیتروژن (nuptake) در متر مربع مورد مقایسه قرار گرفتند. کارایی مصرف و بهره وری نیتروژن، هم براساس عملکرد گل و هم براساس عملکرد ماده خشک محاسبه شدند. با توجه به نتایج تجزیه واریانس، تیمارهای مورد آزمایش از نظر همه ی شاخص ها به جز کارایی مصرف نیتروژن بر اساس عملکرد گل، اختلاف معنی داری را با یکدیگر نشان دادند. با افزایش میزان نیتروژن مصرفی از هر دو منبع آلی و شیمیایی کارایی های جذب و بهره وری نیتروژن کاهش یافتند، بطوریکه کمترین میزان کارایی ها مربوط به تیمار 30 تن کود دامی و 200 کیلوگرم اوره در هکتار و بیشترین آن ها مربوط به تیمار شاهد بود. شاخص کارایی مصرف نیتروژن براساس عملکرد ماده خشک با افزایش مصرف کود دامی کاهش چندانی نشان نداد، ولی با اعمال سطوح مختلف کود شیمیایی این شاخص بطور معنی داری کاهش یافت. از نظر کارایی مصرف نیتروژن بر اساس عملکرد گل بین تیمارهای مورد آزمایش اختلاف چندانی وجود نداشت، ولی بالاترین مقادیر آن در سطوح بالای کود دامی مشاهده شد. با افزایش سطوح کود شیمیایی و دامی، میزان جذب نیتروژن در متر مربع به طور قابل توجهی افزایش نشان داد.
