در این تحقیق ایجاد زبری سطحی با استفاده از پرتوهای لیزر به عنوان روشی نوین و دوستار محیط زیست در افزایش عمق رنگی و حصول شید عمیق در فام مشکی در رنگرزی پارچه های پلی استر مورد بررسی قرار گرفت. جهت پرتودهی نمونه ها از پرتوهای لیزر اگزایمر آرگون فلوراید استفاده شد و نمونه هایی به منظور ارزیابی تأثیر تعداد پالس های پرتودهی، انجام پرتودهی قبل یا بعد از رنگرزی، افزایش غلظت رنگزا در حمام رنگرزی و تغییر در ته رنگ رنگزا بر تغییرات عمق رنگی الیاف در فام مشکی تهیه گردید. ارزیابی عمق رنگی نمونه ها با استفاده از داده های طیفی (منحنی انعکاسی، مجذور میانگین مربعات انعکاس و (k/s) و پارامترهای رنگی (*cielab (l*,a*,b*,c انجام گرفت. تغییرات عمق رنگی نمونه ها با بررسی مرفولوژی سطح توسط تصاویر sem، مجذور میانگین مربعات زبری سطح الیاف به روش پردازش تصویر، شاخص بلورینگی و اندازه بلورینه الیاف توسط پراش اشعه ایکس و سرعت رنگرزی با استفاده از پارامترهای زمان نیمه رنگرزی و درصد رمق کشی در حالت تعادل تحلیل گردید. نتایج داده های طیفی نشان داد که افزایش تعداد پالس های پرتودهی سبب کاهش انعکاس در نواحی مختلف طیف انعکاسی می گردد. با توجه به تصاویر sem گرفته شده از نمونه ها، افزایش عمق و ارتفاع سطوح زبر ایجاد شده بر اثر پرتودهی روی الیاف می تواند دلیلی بر مشاهده مزبور باشد که با توجه به تحقیقات قبلی نیز تأیید می گردد. این کاهش در میزان انعکاس نمونه ها با افزایش مجذور میانگین مربعات زبری سطح الیاف و کاهش *l نمونه ها همخوانی دارد. افزایش غلظت رنگزای دیسپرس تا غلظت بهینه 8% منجر به کاهش مقادیر انعکاس طیفی، افزایش شدت رنگ و کاهش خلوص در نمونه های رنگ شده گردید.کاهش همزمان زمان نیمه رنگرزی، شاخص بلورینگی و اندازه بلورینه الیاف پلی استر پرتودهی شده قبل از رنگرزی اثبات نمودکه افزایش عمق رنگی بر اثر پرتودهی تنها به دلیل افزایش تداخل تخریبی امواج نوری ناشی از زبری های ایجاد شده بر سطح الیاف نبوده و افزایش دسترسی مولکول های رنگزا به واسطه افزایش سطح تماس لیف با رنگزا در اثر خلل و فرج ایجاد شده در سطح الیاف و افزایش مناطق آمورف الیاف می تواند نقش مشارکتی را در این زمینه داشته باشد.