نام پژوهشگر: بابک ایرانی
بابک ایرانی اسداله محبوبی
با توجه به هتروژنتیکی بالای مخزن در بعد ماکروسکوپی و میکروسکوپی، ارائه یک توصیف دقیق از ویژگی های پتروفیزیکی مخزن که از مهمترین پارامترها در اکتشاف، تولید و مدیریت مخازن هیدورکربنی است، نیازمند داشتن اطلاعات کافی در مورد میزان غیر یکنواختی مخزن است. برای از بین بردن خطاها و کاستی ها، به مطالعات دقیق زمین شناسی مخزن و تعیین ویژگی های آن با روش-های نوین و کم هزینه با دقت بالا مانند تعیین رخساره های الکتریکی با روش خوشه سازی نیاز است. در این مطالعه، مطالعات مخزنی بر روی سه چاه حفر شده در سازند آسماری میدان نفتی کوپال، در طاقدیس کوپال در ناحیه فروافتادگی دزفول (دزفول شمالی) انجام گرفت. داده های موجود شامل مقاطع نازک، داده های مغزه (تخلخل و تراوایی) و نمودارهای چاه پیمایی است. دیاژنز در مقاطع میکروسکوپی مورد مطالعه شامل فرآیندهای میکریتی شدن، سیمانی شدن، نئومورفسیم، انحلال، فشردگی فیزیکی، فشردگی شیمیایی، دولومیتی شدن، شکستگی، پیریتی شدن و گسترش بافت های مختلف انیدریت است که در چهار محیط دیاژنزی دریایی، متئوریک، دفنی و بالاآمدگی صورت گرفته است. مطالعات رخساره ای این سازند منجر به شناسایی چهار کمربند رخساره ای (دریای باز، سد، لاگون و پهنه جزرومدی) شامل سیزده رخساره کربناته و چهار پتروفاسیس آواری شده است. نتایج حاصل از این مطالعه نشان می دهد که این سازند در میدان مورد مطالعه در یک پلاتفرم کربناته از نوع رمپ کم شیب تشکیل شده است. شناسایی رخساره ها و فرآیندهای دیاژنزی حاکم بر آنها نشان می دهد که هر دو عامل محیط رسوبی و دیاژنز در کنترل کیفیت مخزنی موثر بوده اند. بررسی های میکروسکوپی نشان می دهد که گسترش انیدریت و بافت های مختلف آن و نیز تاثیر آنها بر روی کیفیت مخزنی تحت کنترل سه عامل بافت رسوبی اولیه، دیاژنز و حضور سیالات شور و غنی از سولفات در محیط است. بررسی انواع رخساره های مخزن و فرآیند های دیاژنزی حاکم بر آنها در ارتباط با نمودار پتروفیزیکی لوسیا (1995) منجر به شناسایی 13 گروه سنگی پتروفیزیکی مختلف گردید. در بررسی کیفیت مخزنی به منظور شناسایی واحد های مخزنی از غیر مخزنی به روش تعیین واحد های جریانی هیدرولیکی 5 واحد جریانی هیدرولیکی تعیین شده است.. در یک مطالعه تکمیلی و به منظور تعیین دقیق گونه های سنگی بر مبنای پتانسیل مخزنی به صورت الگویی کاربردی تر، از روش خوشه بندی دینامیک استفاده شد. بر اساس تعداد رخساره های الکتریکی تعیین شده در مخزن مورد مطالعه تعداد 6 گروه سنگی (rock type) تعیین شد که هر گروه سنگی تخلخل و تراوایی مخصوص به خود را دارد. با آنالیز داده های لاگ و بررسی روابط آن ها با یکدیگر و میکروفاسیس های تعیین شده در این مطالعه، در کل 6 رخساره الکتریکی تعیین شد که هر یک از آنها رابطه مستقیم با ویژگی های گروه های سنگی دارند.