نام پژوهشگر: زهره بهشتیان
زهره بهشتیان عباس المدرس
با توجه به کمبود آب در کشوراز فاضلاب های تصفیه شده برای آبیاری استفاده میشود. فاضلاب تصفیه شده نه تنها منبع آبیاری بوده بلکه دارای عناصر غذائی است که باعث رشد گیاهان میشود. اما آبیاری با فاضلاب شهری علاوه بر احتمال آلودگی میکروبی امکان تجمع فلزات سنگین در خاک و گیاه را درپی دارد.جهت بررسی تاثیر آبیاری با فاضلاب شهری روی گیاه سورگوم شیرین تحقیقی در تصفیه خانه شرق اصفهان در سال 1390 انجام گرفت. در این تحقیق اثر سه کیفیت آب آبیاری شامل: آب شهری، فاضلاب تصفیه نشده و فاضلاب تصفیه شده در سه تکرار انجام شد. بعد از برداشت، بیوماس، ارتفاع گیاه و بریکس گیاه تعیین گردید. سپس دانه ها و برگها از ساقه جدا شدند. تعداد کلی فرم کل و کلی فرم مدفوعی خاک و قسمت های مختلف گیاه تعیین گردید. همچنین مقدارفلزات سنگین شامل: منگنز، آهن، نیکل، سرب، روی، مس و کادمیوم هر قسمت از گیاه تعیین گردید. نتایج نشان داد که بیوماس گیاهان سورگوم شیرین آبیاری شده با فاضلاب تصفیه نشده و تصفیه شده اختلاف آماری نداشته و بطور متوسط 86 تن در هکتار بود. بیوماس گیاهان آبیاری شده با آب شهر بطور معنی داری کمتر از سایر تیمارها بوده و بطور متوسط 66 تن در هکتار بود. با اینکه کلی فرم کل در فاضلاب تصفیه نشده و تصفیه شده به ترتیب108×2/1 و 104×9/1 بود ولی هیچگونه کلی فرم مدفوعی در ساقه،دانه و برگ سورگوم شیرین مشاهده نشد. مقدار عناصر سنگین فوق در دانه ، ساقه و برگ گیاهان آبیاری شده با فاضلاب تصفیه نشده بطور معنی داری بیشتر از گیاهان آبیاری شده با فاضلاب تصفیه شده و آب شهر بود. بجز سرب و آهن، مقدار فلزات سنگین گیاهان آبیاری شده با فاضلاب تصفیه نشده کمتر از حد استاندارد بود. مقدار عناصر سرب و آهن در گیاهان بیشتر از حد استاندارد بود. آهن برای رشد گیاهان لازم بوده و مقدار زیاد سرب برای گیاه سورگوم مشگل زا نمی باشد. با توجه به نتایج بدست آمده با توجه باینکه گیاهان سورگوم شیرین آبیاری شده با فاضلاب تصفیه شده برای مصرف انسان و دام نبوده و از آن برای تولید اتانول استفاده میشود، لذا پیشنهاد میگردد سورگوم شیرین با آب فاضلاب تصفیه شده آبیاری گردد.