ادبیات مهاجرت زمینه ای ادبی است که وقایع را تنها پس از پدیدار شدن در جامعه باز می نمایاند. طی سه دهه گذشته این پدیده هرچه بیشتر در میان طبقه متوسط ایرانی ملموس بوده است و همزمان ایرانیان مهاجر از گوشه کنار جهان سربرآورده اند.فیروزه دوما در دو کتاب خود، زندگی خانواده اش را در ایالات متحده به تصویر می کشد. کتاب " عطر سنبل عطر کاج" مشتمل بر27 داستان و کتاب "خندیدن بدون لهجه" 28دارای داستان می باشد.پژوهش حاظر با تکیه بر مفهوم خود و دیگری در تئوری های مختلف نقد مانند تئوری پسااستعماری، روانکاوانه، فمینیزم و مطالعات فرهنگی به خوانش آثار دوما می پردازد. با این رویکرد لحظات و موقعیت هایی که در آن خود و دیگری در آثار دوما در تعامل هستند به چشم خواهند آمد. این تحقیق در پی یافتن جوابی برای این سوال است که آیا هویت جریانی در حال شدن است یا یک حالت از بودن. این سوال اصلی در سه موضوع زبان، جنسیت و زندگی روزمره پی گیری می شود.استفاده از مفهوم خود و دیگری از دید روانکاوانه و پسااستعماری نشان د اد که چگونه از آن خود کردن زبان مرز خود و دیگری را در هم می ریزد. بررسی فمینیستی و مطالعات اجتماعی در کنار هم دیگر به فهم هویت جنسی کمک کردند و نشان دادند که چگونه با زن در خانه یا در مهاجرت به عنوان "دیگری" رفتار شده است. فصل آخر شخصیت ها را در زندگی روزمره شان در آمریکا پی می گیرد و وقایعی از زندگی روزمره مثل غذا و مراسم ترحیم را در زندگی مهاجران بررسی می کند