به منظور مطالعه تاثیر استفاده از سطوح مختلف تفاله خرما بر تخمیر، سوخت و ساز نیتروژن، فراسنجه های خونی و سنتز پروتئین میکروبی در شکمبه گوسفندان نژاد کرمانی، از چهار راس گوسفند با فیستولای شکمبه ای در قالب طرح مربع لاتین تکرار شده 4*4 با چهار دوره 21 روزه استفاده شد. در این آزمایش تفاله خرما در سطوح مختلف 0، 7، 14 و 21 درصد ماده خشک جیره مورد استفاده قرار گرفت. افزایش سطح تفاله خرما در جیره کاملا مخلوط شده به طور معنی داری باعث کاهش ماده آلی مصرفی، پروتئین خام مصرفی، قابلیت هضم ماده خشک و قابلیت هضم ماده آلی شد (05/0p<). اما اثری بر ماده خشک مصرفی، قابلیت هضم پروتئین خام، قابلیت هضم ndf و adf و افزایش وزن بدن نداشت (05/0<p). افزایش سطح تفاله خرما باعث کاهش معنی دار نیتروژن مصرفی شد (05/0p<) ولی اثری بر ابقا و قابلیت هضم نیتروژن نداشت. در آزمایش حاضر افزایش سطح تفاله خرما باعث کاهش معنی دار غلظت نیتروژن آمونیاکی و افزایش معنی دار ph مایع شکمبه شد (05/0p<). همچنین استفاده از تفاله خرما باعث کاهش معنی دار غلظت گلوکز و نیتروژن اوره ای خون شد (05/0p<) ولی اثری بر روی مقدار پروتئین خون نداشت (05/0<p). افزایش سطح تفاله خرما در جیره گوسفندان باعث افزایش معنی دار دفع مشتقات پورینی و در نتیجه سنتز پروتئین میکروبی شد (05/0p<). براساس نتایج پژوهش حاضر استفاده از تفاله خرما در جیره گوسفندان به دلیل عدم تاثیر منفی بر فراسنجه های تخمیری شکمبه و عملکرد حیوان، قابلیت استفاده به صورت بخشی از جیره را دارد.