به منظور مطالعه روابط همبستگی بین صفات زراعی نخود با عملکرد ، جهت معرفی صفات مهم و تسهیل در گزینش واریته های پر محصول در شرایط کم آبیاری، تحقیقی بر روی هفت ژنوتیپ برتر از نظر تحمل خشکی (حاصل از تحقیقات گذشته) در قالب طرح آزمایشی بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار در سال زراعی 1390-1389، در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه مشهد، به مورد اجرا گذاشته شد. در طی فصل رشد دو نوبت آبیاری یکی بعد از کاشت و دیگری در اواخر گلدهی انجام شد. در این طرح بیش از 17 صفت مهم همچون ارتفاع بوته، تیپ رشدی گیاه، تعداد شاخه اولیه و ثانویه، ارتفاع اولین غلاف، تعداد غلاف در بوته، تعداد کل غلاف های چند بذری، تعداد غلاف های پوک، تعداد دانه در غلاف، تعداد دانه در بوته، وزن صد دانه، عملکرد بیولوژیک، عملکرد دانه، شاخص برداشت، طول دوره گلدهی، غلاف دهی و رسیدگی مورد بررسی قرار گرفت. نتایج حاصل از تجزیه واریانس صفات، اختلاف معنی داری در صفات وزن صد دانه، تیپ رشدی گیاه، تعداد شاخه های اولیه، تعداد دانه در بوته، شاخص برداشت و عملکرد دانه در بوته نشان داد (05/0>p). بیشترین همبستگی را صفات، تیپ رشدی گیاه (**44/0r=+)، عملکرد بیولوژیک (**64/0r=+) و شاخص برداشت (**63/0r=+) با عملکرد دانه نشان دادند رگرسیون گام به گام صفات شاخص برداشت، روز تا غلاف-دهی، روز تا رسیدگی، تعداد دانه در بوته، تعداد دانه در غلاف، تعداد شاخه های اولیه و ثانویه و عملکرد بیولوژیک را در گیاه به عنوان صفات مهم نشان داد. همچنین نتایج حاصل از آنالیز علیّت نشان داد که صفات شاخص برداشت، عملکرد بیولوژیک و صفت مهم تعداد دانه در بوته شاخص هایی هستند که باید به طور غیر مستقیم در انتخاب مورد توجه واقع شوند. تجزیه به مولفه های اصلی نیز، پنج مولفه را که بیش از 76 درصد از تغییرات را توضیح می داند، معرفی کرد.