نام پژوهشگر: سپیده والی مهر
سپیده والی مهر فروغ سنجریان
در دهه اخیر به علت مشخص شدن بسیاری از عوارض داروهای شیمیایی، دانشمندان به داروهای گیاهی توجه بیشتری نشان می دهند. در میان بیماری های موجود، التهاب( که تقریبا در تمام بیماری ها نقش دارد) در مغز، بسیاری از بیماری های تخریب عصبی مانند آلزایمر و مولتیپل اسکلروزیس را ایجاد می کند. سلول های گلیال شامل آستروسیت و میکروگلیا، سلول های کلیدی ایمنی ذاتی سیستم عصبی مرکزی محسوب می شوند. سلول های گلیال ملتهب در بیماری های اعصاب نوروتوکسین ها را ایجاد می کنند. بنابراین شناخت گیاهان دارویی موثر در کاهش فعالیت التهابی سلول های گلیال و استفاده از روش های بیوتکنولوژی به منظور افزایش تولید متابولیت های ثانویه، اهمیت فراوانی دارد. از جمله روش های بیوتکنولوژیکی، کشت ریشه های مویینه حاصل از تلقیح ریزنمونه مناسب گیاهی با باکتری agrobacterium. rhizogenes است. گیاه نپتا با نام علمی nepeta pogonosperma jamzad et assadi گیاهی دارویی و بومی ایران است. از بخش های برگ و ساقه با استفاده از سویه های مختلف a. rhizogenes (a4,a7,a13,msu440,15834) ریشه مویینه القا و پس از رشد در محیط مایع عصاره استخراج شد. از برگ و ساقه گیاه به منظور استخراج اسانس و عصاره استفاده شد. سپس برای بررسی اثرات ضد التهابی کشت سلول های مخلوط گلیال توسط lps، ملتهب و با اسانس و عصاره ها تیمار گردید. سپس میزان التهاب با تست گریس و میزان فعالیت سلول ها با تست mtt بررسی شد. بیشترین میزان ریشه زایی با استفاده از سویه های msu440 و a13 و جداکشت ساقه، کمترین میزان ریشه زایی با سویه a7 و تعداد نسخه های t-dna وارد شده در لاین های مختلف ریشه های مویینه، یک نسخه مشاهده گردید. طی تست گریس و mtt مشاهده گردید که اسانس و عصاره ریشه مویینه در دوزهای مشخص اثر ضد التهابی دارد و عصاره گیاه اثر ضد التهابی را نشان نداد. بنابراین ترکیب اصلی موجود در اسانسnepetalactone) ) می تواند به عنوان یک عامل ضد التهاب عصبی مورد ارزیابی و توجه بیشتر قرار گیرد.