ورود مدرنیته به ایران همراه با تحولات اجتماعی دهه 30 شمسی به بعد، تغییر در ساختار شهرها و بالطبع تغییر در ساختار خانه را در ایران به دنبال داشته است. این تغییرات که با سراسیمگی و شتاب به دنبال پاسخگویی به اهداف توسعه متجدد اتفاق افتاد سکونت ایرانی را با چالش هایی چون بحران هویت، افت کیفیت فضای زیستی و مسائلی از این دست مواجه کرده است. این رساله با هدف شناخت و ثبت معماری بومی بخش بیرم لارستان که به دلیل قرارگرفتن در مسیراجتناب ناپذیر تحول معماری مسکن در معرض هجوم معماری بی هویت و فراموشی سنت خانه سازی بومی قرار گرفته است، ساماندهی و انجام شده است. شناخت و ثبت معماری این منطقه خود به منظور دستیابی به راهبرد های طراحی مسکن مناسب این بوم و فرهنگ آن بوده است. مسکنی که از طرفی از دل معماری این منطقه بیرون آمده باشد و از طرفی به منظورپاسخگویی به شیوه زندگی جاری با نیازهای روز مردم هماهنگ شده باشد و ارتقاء سطح کیفی زندگی را با خود به همراه آورد. روش انجام این پژوهش کیفی است و در دو بخش مطالعات کتابخانه ای و مطالعات میدانی صورت گرفته است. ابزارهای انجام پژوهش در مرحله مطالعات کتابخانه ای شامل مطالعه منابع موجود از جمله کتب، مقالات، پایان نامه ها و پایگاه های اینترنتی بوده است. مرحله دوم شامل مطالعات میدانی است که در سه گام اصلی 1- شناخت و برداشت، 2- تحلیل اطلاعات و 3- استخراج نتایج و راهبردها انجام گرفته است. ابزار تحقیق در این بخش مشاهده (عموماً مشارکتی)، مصاحبه(ضبط صدا) و ثبت تصاویر(فیلم و عکس) بوده است. در این مرحله از 40 خانه از اقشار مختلف اجتماعی در بخش بیرم وروستاهای اطراف بازدید به عمل آمد که 19 نمونه خانه به عنوان نمونه های موردی انتخاب و در این رساله مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته اند. مصاحبه ها عموماً به صورت آزاد و درراستای اهداف پژوهش انجام شده اند. تحلیل اطلاعات به صورت کیفی با دسته بندی اطلاعات جمع آوری شده در قالب ترسیم جداول و نقشه ها آغاز و با تحلیل و تطبیق تصاویر، نقشه ها و ماحصل مصاحبه ها به انجام رسیده است. نتایج مستخرج از پژوهش حاضر به شرح زیر می باشد: الف- شناسایی سه دسته کلی مسکن در بخش بیرم شامل 1- کپر2- خانه صحرایی 3- خانه های معمول ب- دسته بندی خانه های معمول(مسکن دائم مردم بیرم) به چهار گروه اصلی شامل : 1- خانه های دوران قدیم 2- خانه های دوران میانه 3- خانه های دوران جدید (شامل 1- دوران جدید اولیه 2- دوران جدید متأخر) 4- خانه های التقاطی ج-استخراج 21 عنصر تعریف کننده خانه در بیرم از قدیم تا به امروز د- ارائه راهبردهای طراحی و دیگرام پیشنهادی روابط فضایی خانه