نام پژوهشگر: صادق صالح

لذت و سرور و جایگاه آن در اندیشه اسلامی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه قم - دانشکده الهیات و معارف اسلامی 1390
  صادق صالح   عسگر دیرباز

چکیده : از آن جا که هیچ انسانی بدون احساس لذت و الم یافت نمی شود و از یک منظر انسان متشکل از این دو گرایش و هیجان است، بررسی جایگاه لذت و چگونگی ابراز و اظهار شادی و لذت و تمییز انواع ممدوح از مذموم آن لازم می نمود؛ به همین منظور در این رساله ابتدا به بررسی جایگاه لذت و سرور پرداخته ایم و آن گاه عوامل و موانع آن را جهت بهره-وری بیش از پیش از شادی ها و لذات مان، مشخص نموده و نیز نتیج? تلاشی کوتاه در راستای شناخت آثار و پیامدهای لذات و سرور ارائه شده است. فهم دیدگاه های متفاوت و اندیشه های مختلف فلسفی، روانشناسی و دینی ازآن جهت که هر کدام مستقلاً در این مبحث ارائ? نظر کرده اند، برای رسیدن به هدفمان در این موضوع راه گشا است.لکن از آن جا که بررسی نظریات دراین سه جایگاه مجالی فراتر از این رساله می طلبد؛ بنابراین نظرات برخی از حکما هم چون ابن سینا، سهروردی، فخر رازی و و اجمالی از نظرات دین از دیدگاه برخی دین شناسان، بررسی شده تا علاوه بر تحقیق و فهم اصل موضوع، فرصتی باشد تا در این زمینه به مقایس? آراء و اندیشه ها و نظریات و راهکارهای مختلف بپردازیم و مهم تر این که به نقاط مشترک سه دیدگاه نیز پی ببریم. از جمله این نقاط مشترک اهمیت و جایگاه ویژ? لذت و سرور در فلسفه است که مورد تأیید دین و روانشناسان می باشد جایگاهی که لذت در اندیش? دین و دانشمندان دینی دارد، هم طراز با سعادت و کمال انسان است. بنابراین در نگاه ایشان، نه تنها منعی از لذت بردن یافت نمی شود؛ بلکه برای رسیدن به سعادت و کمال انسانی آن را لازم می دانند.و نیز از جمله آثار مطلوب مورد تأیید هر سه دیدگاه، به ارمغان آوردن نشاط و آرامش است. در فلسفه آن چه مورد اتفاق حکما قرار گرفته این است که لذت و سرور مبتنی بر وجود قو? مدرکه است. البته آشنایی با نظرات و دیدگاه های روان شناختی در این مقوله، جهت فراهم نمودن زمین? فهم دقیق تر و راحت تر از آن دو دسته دیدگاه اول، لازم می نمود تا نظرات برخی روان شناسان شرقی و غربی را بررسی کنیم. در این پژوهش سعی بر آن است که در هر بحثی ابتدا نظریات حکما و فلاسفه را مطرح کنیم و پس از آن به دیدگاه های روان شناسان پرداخته، در ادامه با بیان رویکرد و دیدگاه قرآن و احادیث به جمع بندی و ارائ? نظری? صحیح بپردازیم.