چکیده: زمینه وهدف: مال اکلوژن کلاس iii یکی از اختلالات اکلوژنی نسبتاً شایع درجامعه ی ما می باشد که در عملکرد سیستم دندانی و زیبایی صورت تأثیرگذار است. هدف از مطالعه ی ما بررسی تغییرات رشدی جمجمه-صورت در مبتلایان به مال اکلوژن کلاس iii و مقایسه ی آنها با افراد نرمال (دارای اکلوژن کلاس i) می باشد تا نتایج آن جهت تعیین زمان مناسب شروع درمان، طول دوره ی درمان و میزان پاسخ به درمان، خصوصاً در درمان های اصلاح رشد مورد استفاده قرار گیرد. مواد و روش ها: این مطالعه به صورت مقطعی بر روی بیماران بالای 7 سال انجام شد. 396 لترال سفالوگرام افراد نرمال و 212 لترال سفالوگرام بیماران مبتلا به مال اکلوژن کلاس iii مورد بررسی قرار گرفت. نمونه های هر گروه به 4 گروه سنی g1 (11- 7سال)، g2( 15-11سال)، g3( 18-15سال) و g4(18سال و بیشتر) تقسیم شدند. لندمارک های موردنظر بر روی سفالوگرام ها تعیین شده و اندازه گیری ها توسط نرم افزار onyxceph انجام گردید. داده های به دست آمده با استفاده از نرم افزار spss با سطح معنی داری 01.0 تجزیه وتحلیل شد. از آزمون های آماری واریانس و همچنین آزمون های میانه، کروسکال والیس( kruskal- wallis ) و من-ویتنی(mann-whitney) برحسب مورد استفاده شد. یافته ها: یافته های به دست آمده بین گروه های سنی یک گروه و نیز با گروه دیگر مقایسه شدند. در مطالعه ی ما مقایسه ی تغییرات رشدی افراد مبتلا به مال اکلوژن کلاس iii اسکلتال وافراد نرمال انجام شد. براساس نتایج به دست آمده از این مطالعه، زاویه ی sna و فاصله ی co-a در افراد گروه کلاس iii به طور معنی داری کمتر از افراد نرمال می باشد(p=0.005) که این نشان دهنده ی کوچکی و یا عقب رفتگی استخوان ماگزیلاست. در مورد مندیبل، نتایج، بیانگر این مطلب هستند که طول موثر مندیبل (p=0.007-p=0.000-p=0.001-p=0.000)، زاویه ی snb (p=0.000) و facial angle (p=0.001-p=0.006) در افراد گروه کلاس iii بیشتر از افراد نرمال است، بنابراین استخوان مندیبل در گروه کلاس iii جلوزده تر از افراد نرمال می باشد. طول قاعده ی جمجمه با افزایش سن در هر دو گروه کلاس i و iii بیشتر می شود در حالی که انحنا وشیب قاعده ی جمجمه تغییر چندانی پیدا نمی کند. بین دو گروه کلاس i و iii در هیچ یک از متغیرهای قاعده ی جمجمه اختلاف آماری معنی داری دیده نشد. بعد عمودی صورت نیز در هر دو گروه کلاس i و iii با افزایش سن افزایش می یابد ولی تفاوت آماری معنی داری بین دو گروه وجود نداشت. این خصوصیات در ماگزیلا و مندیبل به تنهایی و یا در ترکیب با هم باعث ظهور مال اکلوژن کلاس iii اسکلتال می شود. نتیجه گیری: در مبتلایان به مال اکلوژن کلاس iii تأخیر در رشد ماگزیلا و جلوزدگی مندیبل در ایجاد این اختلال موثرند. رشد قاعده ی جمجمه در گروه کلاس iii مشابه گروه نرمال است. کلمات کلیدی: مال اکلوژن کلاس iii، تغییرات رشدی، اجزای جمجمه-صورتی، لترال سفالوگرام