چکیده یکی از مسایلی که بحث وگفتگوی زیادی درباره آن وجود دارد، رابطه بین اخلاق وشعر است؛ این امرازاختلاف بین نقاد ومحققین ادبیات در فهم این رابطه وهدف هر یک از آن دو سرچشمه می گیرد.چون اخلاق مقیاس ومعیار است وشعر عاطفه وخیال،هدف اخلاق تهذیب وهدف شعر تعلیم است.اما بااین وجود درنهایت امربه هم می رسند و آن مدح خوبیها و ذم بدیهاست.شاعر واقعی کسی است که در شعرش خوبیها را ستایش می کند وبدیها را نکوهش می کند. از همین رو، ابوتمام را که یکی از شاعران بزرگ عصر طلایی عباسی در تاریخ ادبیات عربی است انتخاب نمودیم تا اینکه شعرهایش را از نو بخوانیم؛ خوانشی که دیدگاه اخلاقی شاعر وچگونگی به تصویر کشیدن آن را در قصایدش روشن می کند.تا اینکه معیارهای نظری وفنی آن شاعر بزرگ را در اشعار اخلاقی اش بدست بیاوریم. بعد از آن تلاش خواهیم کرد میزان وسطح تقلید وتجدیدش را در موضوعات اخلاقی از جهت محتوا و شکل مشخص کنیم. ودر نهایت تلاش می کنیم میزان صداقت او را در شعرهای اخلاقی اش بسنجیم؛ یعنی آیا او به دیدگاه اخلاقی اش پایبند بوده، یا تظاهر به این پایبندی می کند و فقط برای دیگران گفته است؟! ودر این رساله به نتایجی رسیدیم، از جمله آنها: اینکه أبوتمام به ارزشهای اخلاقی مانند بخشش وعطا وشجاعت وصبر....، که از زمان جاهلیت مورد توجه بوده پرداخته وتلاش کرده تا آنهارا با افکار قوی ومعانی بکرش زینت ببخشد. شاعر از توصیف وتصویر پردازی ونماد گرایی برای بیان این ارزشهای اخلاقی استفاده نموده است، وتصویرها ونمادهایش را از جهان هستی، طبیعت وفرهنگ عربی واسلامی گرفته است. با این وجود مقلد باقی نمانده است بلکه اندیشه اش را عمیقتر وخیالش را گسترده تر وتصاویر شعریش را بهتر نموده است- همچنانکه ویژگیهای فنی شعرش گویای این امر هست.