نام پژوهشگر: محرم بخشایشی بایقوت
محرم بخشایشی بایقوت بهروز گلپایگانی
در دهه اخیر تحقیقات متعددی در مورد رویکرد جامعه محوری پلیس در امر پیشگیری انتظامی از جرم انجام شده است . با این حال خلأ تحقیقی جامع و مانع در این زمینه که به راهبردهای ارتقای مشارکت اجتماعی در رویکرد جامعه محوری بپردازد، مشهود است. از همین رو تحقیق حاضر به دنبال پاسخ به این سوالات اساسی است: این رویکرد بر چه مبانی نظری استوار است؟ راهبردهای ارتقای مشارکت اجتماعی در رویکرد جامعه محوری چیست؟ این رویکرد با چه موانعی مواجه است و چه الزاماتی را برای پلیس در پی دارد؟ برای پاسخ گویی به این سوالات در این تحقیق از روش توصیفی-تحلیلی استفاده شده است. مطالب این تحقیق در دو بخش ارائه شده است. بخش نخست به مطالعه مبانی، مفاهیم و انواع رویکردهای پلیس در پیشگیری از جرم اختصاص یافته است. در بخش دوم نیز راهبردها، چالش ها و الزامات پلیس در رویکرد جامعه محوری بررسی شده است. یافته های تحقیق حاکی از آن است که در این رویکرد، نهاد پلیس علاوه بر بهره گیری از ابزارهای تعریف شده در نظام عدالت کیفری از همکاری و مشارکت نهادهای اجتماعی و دولتی برای کنترل عوامل موجِد جرم استفاده می کند و در تلاش است تا با تغییر در ساختارهای سازمانی و روش های اجرایی خود، از مشارکت حداکثری اجتماع در کنترل جرم بهره ببرد. بر این اساس اهتمام پلیس بر این پایه استوار گردیده که به اشکال گوناگون، اعتماد شهروندان را نسبت به عملکرد خود جلب و با نشان دادن کارآمدی خود مشارکت مردم را در فعالیت های مربوط به حوزه نظم و امنیت عمومی افزایش دهد. کاهش بوروکراسی اداری، ایجاد پلیس های تخصصی و تکریم ارباب رجوع از جمله راهبردهایی است که می تواند در راستای ارتقای مشارکت عمومی در پیشگیری از جرم تأثیرگذار باشد.