نام پژوهشگر: معصومه قنبرزاده نودهی
معصومه قنبرزاده نودهی حسین صفری
همه ی ستارگان در مراحل تحول خود، دارای تغییراتی در رنگ و درخشندگی شان هستند؛ اما بنا به قرارداد به آن دسته از ستارگانی که در مقیاس زندگی یک انسان معمولی، دچار تغییر قابل ملاحظه ای در شدت نور خود می شوند، ستارگان متغیر می گوییم. این تغییرات ممکن است تناوبی، نیمه تناوبی و یا نامنظم باشد و دوره ای در گستره ی چند دقیقه تا یک قرن داشته باشد. علت تغییر نور ستارگان متغیر را به طور عمده باید درون آن ها جستجو کرد. انحراف از ساختار ترمودینامیکی و دینامیکی تعادلی ستارگان منجر به نوسان آن ها در راستاهای شعاعی و سطحی می شود. این نوسانات عامل تغییر نور ستارگان است. نوسانات شعاعی آن دسته از نوساناتی است که در اثر تغییر شعاع ستاره پدید می آید. از طریق مدل هایی که برای نوسانات ستاره ای ارایه می شود می توان چگونگی و علت نوسانات را مورد بررسی قرار داد. از آن جا که انقباض ستاره ها سبب افزایش فشار درون ستاره می شود، در نتیجه ستاره انرژی تابشی ذخیره شده در طی مراحل انقباض را در فرآیند انبساط آزاد می نماید و رفته رفته شعاع ستاره بزرگتر می شود. با افزایش شعاع، کدری ستاره کاهش می یابد و انرژی داخلی به صورت تابش گسیل می شود و سپس در اثر گرانش، لایه های بیرونی ستاره به سمت هسته حرکت می کنند و موجب انقباض دوباره ی ستاره می شوند. تکرار این چرخه موجب ظهور نوسان در شدت نور ستاره می شود. مطالعه ی نوسانات ستارگان از مهم ترین مباحث اخترشناسی و اخترفیزیک است، چرا که از این طریق می توان به اطلاعات زیادی درباره ی ساختار درونی ستارگان دست یافت. وقتی ستاره ای نوسان می کند به ما این امکان را می دهد تا با بررسی وجوه نوسانی اش به سازوکار درونی ستاره پی ببریم. در واقع اگر چنین نمی بود، به بخش زیادی از اطلاعات مربوط به ساختار ستارگان، دست نمی یافتیم.