نام پژوهشگر: مایده جعفری راد
مایده جعفری راد حسن رهنما
تنشهای غیرزیستی، مانند خشکی و شوری مهمترین فاکتورهای محیطی موثر در تنشهای اسمزی گیاهان و کاهش عملکرد محصولات زراعی میباشند بنابراین پژوهش در جهت مقاومت به شوری وخشکی باید جز اولویتهای برنامههای مهندسی ژنتیک گیاهان قرار گیرد. گیاهان در پاسخ به تنش اسمزی ،معمولا مولکول-های محلول سازگار با وزن مولکولی کم تجمع میدهندکه این مولکولها در جهت نگهداری تورژسانس سلولی عمل میکنند. مانیتول یکی از مهمترین محافظت کنندههای اسمزی است. بسیاری از گیاهان به طور طبیعی قادر به سنتز مقادیر بالایی از مانیتول نیستند بنابراین پیشنهاد شده که مهندسی مسیر سنتز مولکولهایی مانند مانیتول می تواند بهترین راهکار در جهت افزایش مقاومت به تنش-های غیرزیستی در گیاهان باشد. برای مهندسی ژنتیک گیاهان به منظور بالا بردن تحمل در برابر استرسهای غیر زنده استفاده از پیشبرهای القاپذیر بسیار مفید می باشد. چرا که بیان و القا ژن تحت این پیشبر فقط در شرایط استرس اتفاق می افتد واینکه در اغلب موارد افزایش بیان را در مقایسه با پیشبر شاهد هستیم. یکی از ژنهایی که درگیاه آرابیدوپسیس وجود دارد ودر گروه ژنهای واکنش گر به تنش قرار دارد، ژن rd29aمیباشد. پیشبری هم به این نام در این گیاه وجود داردکه حاوی عناصر dreو abreمیباشدکه در القا و تظاهر ژن تحت شرایط تنشی نظیر سرما، خشکی، شوری نقش ایفا میکند. در این تحقیق ابتدا شرایط انتقال ژن با بررسی فاکتور نوع ریز نمونه، با استفاده از سیستم ژن گزارشگر gus بهینه سازی شد و بالاترین میزان تراریختی با استفاده از ریز نمونههای لپه به دست آمد. هم چنین، ژن mtld تحت پیشبر rd29a و در پلاسمید pbin19 کلون شده بود به اگروباکتریوم سویه aglo1 منتقل گردید و به وسیله colony pcr با آغازگرهای اختصاصی تأیید شد. سپس پلاسمید نوترکیب به کمک اگروباکتریوم به گیاه کلزا منتقل گردید. ریزنمونه های لپه ای از گیاه کلزا رقم slm046برای تراریخت سازی سازه ژنی rd29a-mtldمورد استفاده قرار گرفت. ریزنمونههای تلقیح شده توسط آگروباکتریوم، به محیط های کشت انتخابی حاوی آنتی بیوتیک های کانامایسین وکربنی سیلین منتقل شدند. گیاهان تراریخت بر روی محیط ms حاوی mg/l20آنتی بیوتیک کانامایسین انتخاب شدند و به محیط طویل شدن شاخه و ریشه زایی انتقال یافتند. آنالیز pcr گیاهان تراریخت وجود سازه ژنی rd29a-mtld را در گیاهان تراریخت تأیید نمود.