نام پژوهشگر: سمیه حقیقت

بررسی مسئله آفرینش ومرگ در اساطیر بین النهرین
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه سمنان - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1391
  سمیه حقیقت   جواد فیروزی

در این پایان نامه موضوع آفرینش و مرگ در اساطیر بین النهرین مورد بررسی قرار می گیرد. در اینجا منظور از آفرینش، آفرینش برای اولین بار است. فرایند قدسی که توسط خدایان صورت می گیرد و شامل سرآغاز هستی، سازمان یافتن جهان و آفرینش انسان می-شود. از ویژگی های اساطیر آفرینش بین النهرین به تصویر کشیدن فرایند آفرینش آغازین از خائوس و نظم یافتن جهان توسط خدایانی است که از این آشفتگی نخستین سر بر آورده اند. همچنین، انسان بین النهرینی در پاسخ به این سوال که پس از مرگ چه خواهد شد، به ترسیم اساطیر مرگ پرداخته است. این اساطیر، مرگ را سرنوشت محتوم انسان و جاودانگی را از آن خدایان می دانند. در کنار موضوع مرگ، مضمون اسطوره ایی مهمی که در اساطیر نمود می یابد، جستجوی جاودانگی است که راهی برای تسکین ترس و فرار از مرگ می باشد. اساطیر آفرینش و مرگ در بین النهرین، که در تمدن سومر متأثر از محیط طبیعی و بازتاب آرزوها و ترس های مردم سومر بود، با روی کار آمدن اقوام سامی در حوزه بین النهرین دستخوش تغییر گردید و وسیله ای برای پیشبرد اهداف سیاسی آنان شد. تا همراه با غلبه نظامی، غلبه فرهنگی خود را نیز تضمین کنند. اگرچه خود، در زمینه اجتماعی و سیاسی و نیز فرهنگی بیش از آن متأثر از تمدن سومر بودند. نتیجه این تغییر صورت ادبی اساطیر، کنار گذاشته شدن ایزدبانوان قدرتمند اعصار گذشته و به قدرت رسیدن خدای ملی و مذکر قوم غالب در رأس پانتئون خدایان بود. اساطیر این دوران بازتاب تحولات سیاسی و فرهنگی در منطقه بین النهرین است.