نام پژوهشگر: ندا شفیقی

بررسی سیر تحول تزئینات صفحات افتتاح نسخ قرآن مجید از سده پنجم تا پایان سده ی دوازدهم هجری قمری
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه هنر اسلامی تبریز - دانشکده هنرهای کاربردی 1391
  ندا شفیقی   محسن مراثی

پیشرفت و تکامل هنرهایی چون خوشنویسی، تذهیب و تزئینات، صفحه آرایی و سایر عناصر دیگر در کتاب آرایی ایران، مرهون جایگاه والای کتاب آسمانی قرآن و اعتبار آن نزد مسلمانان است. پس از ورود اسلام به ایران، کتابت و تزئین صفحات قرآن مجید ارزش و اهمیت ویژه ای یافت و غنی ترین و زیباترین تزئینات در فتح باب قرآن ها ظاهر شد. در این پژوهش مطالعه و بررسی سیر تحول و تطور عناصر تزئینی این صفحات در طول ادوار مختلف و تحلیل زیبایی شناسی بصری آنها، جهت آشنایی با نفایس و شاهکارهای هنر اسلامی ایران و یافتن کارکردهای آن در هنر امروز صورت پذیرفته است. نتایج این پژوهش نشان داد اجزا و عناصر صفحات افتتاحیه ی قرآن ها در سده ی 5 تا 12 هجری همواره سیری تکاملی را پیموده و از جنبه های صفحه آرائی، تقسیمات صفحه، جدول کشی، رنگ آمیزی و... از شکل ساده ی اولیه به سوی انسجام و پرکاری تحول یافته است. نقوش و تزئینات سده های نخستین، در آغاز، مختصر، محدود و یکنواخت بوده، با گذشت زمان تنوع، پرکاری و ظرافت در آن ها نمود پیدا کرده است. این تحقیق به روش توصیفی- تحلیلی و گردآوری اطلاعات آن به روش کتابخانه ای انجام شده است.