چکیده جایگاه مسئولیت مدنی در کنار مسئولیت قراردادی جایگاه ویژه ای است. از شاخه های مسئولیت مدنی و در بحث مسئولیت مدنی اصناف ، مسئولیت مدنی قضات در پرونده هایی که ایشان به تفسیر قرارداد پرداخته و تصمیم گیری می نمایند، از این حیث که قراردادها معمولاً منشأ جا به جایی اموال اشخاص هستند و از اهمیت بالایی برخوردار بوده و بی مبالاتی دادرس در کشف واقعی قصد طرفین و تفسیر نابجای قرارداد ممکن است خسارت غیرقابل جبرانی به طرف قرارداد وارد آورد، دارای اهمیت و ظرافت خاصی می باشد. قاضی در تفسیر قرارداد چنانچه در صدور حکم خود با عنایت بر اصول و ضوابط تفسیر قرارداد که البته در حقوق ایران کاملاً منسجم نیست، با تشخیص دادگاه عالی انتظامی قضات مبنی بر ارتکاب تقصیر در تفسیر قرارداد طبق حکم دادگاه عمومی تهران حسب اصل 171 قانون اساسی و ماده 58 قانون مجازات اسلامی و بنای عقلاء دارای مسئولیت مدنی بوده و ملزم به جبران خسارت می باشد. در فرض اشتباه در تفسیر قرارداد مسئولیت متوجه دولت متبوع قاضی است. واژگان کلیدی: مسئولیت مدنی قاضی- تفسیر نابجا- تقصیر و اشتباه- احکام- دادگاه انتظامی قضات.

چکیده تکلم یکی از اوصاف خداوند است، در اتصاف خدوند به تکلم همه اتفاق نظر دارند، ولی در کیفیت اتصاف اختلاف وجود دارد، اختلاف نظردر میان معتزله واشاعره وحکماء است، قاضی عبدالجبارمعتزلی قائل است به اینکه کلام خداوند عبارت است از: اصوات و حروف که خداوند ایجاد می کند و قائم به ذات او نیست. این همان کلام لفظی است که مورد اتفاق همگان است. بحث در این است که آیا قسم دیگری وجود دارد؟ فخررازیِ اشعری، معتقد است ورای این الفاظ در ذهن متکلم معانی قرار دارد و حقیقت کلام همین معانی است که آن را کلام نفسی می نامند. در پاسخ گفته شده که در ذهن متکلم ورای الفاظ معانی قرار دارد؛ اما این که به این معانی کلام گفته شود مورد قبول نیست، و دلیلی بر اثبات آن وجود نداردو در عرف به معانی کلام گفته نمی شود، در جملات خبریه غیر از علم و در جملات انشایی غیر از اراده و کراهت چیزی به نام کلام نفسی وجود ندارد و هر چه است همان علم و اراده است. ملاصدرا در معنای کلام، توسعه قائل می شود و بر اساس این توسعه می فرماید: کلام عبارت است از انشاء و ایجاد چیزی که بر درون و ضمیر متکلم دلالت کند. با این تعریف، کلام شامل تمام موجودات وافعال می شود؛ چرا که کشف از نهان وغیب می کنند و همان خصوصیت کلام لفظی داراست. در این نوشتار بعد از تحقیق و دقت و نظر میان انظار سه گانه احراز گردید که از میان این سه نظریه، دیدگاه صدرالمتالهین دارای جامعیت است و از آیات و روایات بر این نظریه موید وجود دارد، وبر اساس آن می توان به روشنی مراد آیات و روایاتی که در آنها کلام بر غیر از کلام لفظی اطلاق شده است را تبیین کرد. واژگان کلیدی: کلام خداوند، قاضی عبدالجبار، فخررازی، ملاصدرا