نام پژوهشگر: شمسی اوجاقی
شمسی اوجاقی بی بی سادات رضی بهابادی
چکیده امور خلاف عادت، اموری است که بر خلاف جریان عادی طبیعی به وقوع می پیوندد. در قرون اخیر با توجه به پیشرفت علمی، در تحلیل امور خلاف عادت نظرات گوناگونی پدید آمده است. سه تفسیر قرن چهاردهم، تفسیر القرآن و هو الهدی و الفرقان، المنار و المیزان نگرش متفاوتی نسبت به این امور دارند. سید احمدخان خلاف عادت را خلاف نظام عادی علی و معلولی تلقی کرده ؛ از این رو معجزات را به اموری طبیعی تأویل نموده است. در نگرش المنار خلاف عادت حقیقی، به دو بخش تکوینی، و روحانی تقسیم می شود که تکوینی آن فعل خدا و با قدرت محض اوست و روحانی آن بر اساس سنت خدا در عالم ارواح و بر خلاف سنت های معروف در نزد مردم است. مفسران المنار در بیشتر معجزات به ظاهر آیات پایبند بوده اما برخی خلاف عادات را به غیرظاهر تأویل می کنند، تا آن را معقول نمایند. تفسیر المیزان با التزام و پایبندی به ظاهر آیات از تأویل خلاف عادات خودداری نموده، و تصریح کرده است معنایی که قرآن در اثبات آن ظهور دارد، پذیرفتن آن بر ما لازم است، گرچه عقل نتواند آن را اثبات کند. در نگرش علامه، خلاف عادات دارای سببی ماوراء طبیعی و تجربه نا پذیر است، از این رو علوم تجربی توانایی نفی و یا اثبات آن را ندارد. علامه طباطبایی امور خلاف عادت و معجزات را به سه دسته ی معجزات نشان پیامبری، معجزات درخواستی، معجزات مربوط به اتمام حجت یا ضروری تقسیم می کند، که در این پژوهش مصادیق آن طبق دیدگاه های مفسران فوق به صورت تطبیقی بررسی شده است. کلید واژه ها: تفسیرالقرآن و هوالهدی و الفرقان، تفسیر القرآن الحکیم (المنار)، المیزان فی تفسیر القرآن، خلاف عادات الهی، معجزه.