نام پژوهشگر: مظفر دولتشاه
مظفر دولتشاه منصور غلامی
چکیده: به منظور بررسی اثر تنش شوری بر عملکرد و برخی ویژگی های فیزولوژیکی توت فرنگی ( cv. camarosa.f. × ananassa duch) در سیستم کشت هیدروپونیک، آزمایشی در قالب طرح پایه کاملاً تصادفی با پنج سطح شوری؛ صفر (شاهد)، 5/7، 15، 30 و 45 میلی مولار کلرید سدیم در شرایط گلخانه ای صورت گرفت. پس از اعمال تیمار، در مراحل مختلف رشد، ویژگی های فیزیولوژیکی مانند میزان فتوسنتز، تعرق، هدایت روزنه ای، co2 زیر روزنه ای و دمای برگ گیاه اندازه گیری شد. شاخص های رشدی از جمله سطح و تعداد برگ، شاخص های عملکرد مانند عملکردکل، تعداد میوه در بوته، میانگین وزن تک میوه، طول و قطر میوه و همچنین صفات کیفی میوه مانند میزان مواد جامد محلول، اسید قابل تیتراسیون، آنتوسیانین، ph و سفتی بافت میوه در طول آزمایش اندازه گیری شد. در پایان آزمایش کل گیاهان از بستر خارج شدند و میزان صفات بیوشیمیایی مانند محتوای نسبی آب برگ، میزان کربوهیدرات های محلول، پرولین، پروتئین های محلول و کلروفیل برگ و برخی عناصر معدنی موجود در برگ مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج نشان داد که با افزایش سطح شوری محلول غذایی، سطح و تعداد برگ به طور معنی داری کاهش یافت (01/0 p = <). عملکرد کل، میانگین وزن و تعداد میوه نیز با افزایش شوری به طور معنی داری کاهش یافت، همچنین با افزایش سطح شوری محلول غذایی، محتوای نسبی آب برگ، میزان پروتئین های محلول و کلروفیل کل، کلروفیل a و b کاهش معنی داری نشان داد. میزان هیدرات کربن محلول و پرولین با بالا رفتن شوری، افزایش پیدا کرد (01/0p = <). با افزایش میزان شوری، صفات فیزولوژیکی مانند فتوسنتز، هدایت روزنه ای، تعرق و co2 زیر روزنه ای کاهش معنی داری نشان داد در حالیکه دمای برگ افزایش معنی داری یافت. افزایش سطوح شوری محلول غذایی همچنین باعث کاهش مقادیر پتاسیم و فسفر و افزایش مقادیر کلر و سدیم در برگ توت فرنگی شد. این در حالی است که با افزایش شوری مقادیر عناصر ریز مغذی مانند آهن، روی و مس تغییر معنی داری نشان نداد. طول و قطر میوه اختلاف معنی داری نشان نداد. به طور کلی افزایش نمک در محلول های غذایی بدون خاک تا 15 میلی مولار تأثیر معنی داری بر عملکرد توت فرنگی نداشت و نتایجی نزدیک به شرایط هدایت الکترکی نرمال مشاهده شد. اما در سطوح بالاتر عملکرد با شدت بیشتری تحت تأثیر این عامل بوده و کاهش معنی داری را نشان داد. با افزایش هدایت الکتریکی محلول غذایی، میزان مواد جامد محلول به طور معنی داری افزایش یافت این در حالی است که میزان اسید قابل تیتر و ph اختلاف معنی داری نشان نداد و میزان آنتوسیانین و سفتی بافت میوه تحت تأثیر شوری قرار نگرفت.