نام پژوهشگر: زهرا سرمیلی

بررسی تطبیقی مولفه های ملی مذهبی در آثار سهراب سپهری و قیصر امین پور
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه پیام نور - دانشگاه پیام نور استان تهران - دانشکده علوم انسانی 1391
  زهرا سرمیلی   فرهاد درودگریان

در این پایان نامه نشانه های مستقیم و غیر مستقیم مولفه های ملی و مذهبی در شعر سپهری و امین پور مقایسه می شود. حضور و غیاب مردم ، وطن دوستی ، خاطره ی جمعی ، مدینه ی فاضله ( آرمانشهر) ، آرمان های اجتماعی ، جایگاه زنان و قهرمان گرایی به عنوان مهم ترین مولفه های ملی و باور های مذهبی، آداب و رسوم مذهبی ( نماز ، عبادت و ...)، علاقه و احترام به بزرگان مذهب ، فلسفه ی انتظار، اخلاق گرایی و تردید مذهبی به عنوان مهم ترین مولفه های مذهبی در شعر هر یک از این دو شاعر به تفکیک بررسی و پس از مقایسه ی یافته های پژوهش در نهایت مشخص شد که ذکر متعدد نام وطن ( کاشان) در شعر سهراب می تواند نشانه ی وطن دوستی اش تلقی شود اما در شعر امین پور با سطح بسیار عالی تری از وطن دوستی مواجه هستیم و در آن ضمن بیان دلاوری های رزمندگان و افتخارات وطن، تحریض و تشویق رزمندگان به نبرد و دعوت به مبارزه و جهاد موج می زند؛ سهراب از مدینه ی فاضله ای سخن می گوید که مطلوب شاعر است و از دوری از آن احساس دلتنگی می کند قیصر نیز به دنبال به‏دنبال آفریدن آرمان‏شهر در شعر است؛ مسایل اجتماعی زنان در شعر سهراب مورد بی توجهی قرار می گیرد اما در شعر قیصر امین پور سخن از کودکان و زنانی می شود که بی آنکه بخواهند یا آمادگی داشته باشند در وسط معرکه ی جنگ گیر افتاده اند ( مردمان مناطق مرزی ایران و عراق) وشاعر درد آنها را عمیقا درک کرده و در شعر خویش انعکاس داده است و بالاخره اینکه با وجود حضور نشانه های آدب و رسوم مذهبی در شعر هر دو شاعر ،باور مذهبی سهراب نوعی اخلاق گرایی است مبنی بر این که بایداز کینه ها و تزاحم ها و حسدها دست شست و نباید برایش توجیه منطقی یا فلسفی آورد در حالی که امین پور با باور عمیق مذهبی ، وجود انسان را آیینه ای می داند که قدرت و دانش الهی را نشان می دهد.