: با پایان جنگ ایران و عراق، جهت گیری های سیاست خارجی ایران نیز تغییر یافت. تغییر سیاست های اصولی ایران از اواخر جنگ نمایان بود. اما این تغییر و تحول در سیاست خارجی ایران تحولات برون گفتمانی نبود، بلکه تحولات درون گفتمانی محسوب می شد و در قالب گفتمان آرمان گرایی با رگه هایی از واقع گرایی صورت می پذیرفت. این امر در حالی انجام می گرفت که تحولات ملی، منطقه ای و بین المللی، سیاست خارجی ایران را تحت تاثیر قرار داده بود. لذا، با پایان جنگ ، جمهوری اسلامی فرصت پیدا کرد با انتخاب گزینه های سیاسی بسیار گسترده نسبت به آنچه که جنگ میسر می ساخت خط مشی واقع بینانه تری را اتخاذ نمایند. این جریان در قالب دکترین ام القرای جهان اسلام متجلی گردید. درواقع، دکترین ام القرا، سبب می شد، چنین گمان شود که باطن ایدئولوژیک سیاست خارجی ایران، تغییر چهره نداده است؛ ولی، در عمل، رویه سیاست خارجی ایران، سرگرم تغییر و باسازی خود شده بود