نام پژوهشگر: صادق یوسف تبار میری
صادق یوسف تبار میری حبیب زارع احمد آبادی
تحولات عصر انقلاب فناوری، کشورهای در حال توسعه را با چالش¬های جدیدی مواجه کرده است و مزیت رقابتی برای حضور قدرتمند در بازارهای بین المللی فقط از طریق نوآوری و پیاده سازی هوشمندانه و سریع پیشرفت¬های فناوری در عرصه عمل فراهم می شود و این مهم جز از طریق سرمایه¬گذاری در فعالیت¬های تحقیق و توسعه میسر نمی¬شود. اما از آن¬جا که انجام تحقیقات فعالیتی ریسک آمیز و پر هزینه می¬باشند، سیاستگذاری فناوری و انتخاب هوشمندانه پروژه های تحقیقاتی، تنها گزینه ممکن برای کاهش این ریسک محسوب می¬شوند. کشور ما با بهره مندی از منابع غنی معدنی از پتانسیل فراوانی جهت تولید محصولات سرامیکی و بهداشتی برخوردار بوده و تعداد کارخانجات فعال در این زمینه، به¬خصوص در استان¬های مرکزی کشور مانند استان یزد، خود مبین این موضوع می¬باشد. در این میان، فناوری لعاب در فرایند تولید محصولات سرامیکی و بهداشتی از جایگاه ویژه¬ای برخوردار بوده و کیفیت این محصولات به شدت این فناوری وابسته می¬باشد، لذا توجه به این فناوری و پایش وضعیت موجود آن در دنیا و همچنین پیش بینی روند آتی آن، امری ضروری به نظر می¬رسد. در این مطالعه به منظور پایش روند حاکم بر تحقیقات و نوآوری¬ها در زمینه فناوری لعاب، تحلیل پتنت، به عنوان ابزاری جهت رصد تحولات این قلمرو بکار برده شد و از پایگاه¬های ثبت پتنت اروپا و آمریکا جهت گرد آوری داده¬های لازم استفاده گردید. سپس از تکنیک های متن کاوی و منحنی های رشد به منظور پیش بینی روند آتی تحولات این قلمرو بهره گرفته شد. نتایج این مطالعه نشان داد که نوآوری¬های مرتبط با فناوری لعاب، در قالب خوشه¬هایی چون مواد اولیه اصلی و افزودنی، تنوع لعاب¬ بر اساس ویژگی¬های خاص و شکل ظاهری، فرایند های پخت و آماده سازی تفکیک می¬شوند، که بررسی چرخه حیات فناوری در هریک از این خوشه ها، سهم آن¬ها در اختراعات ثبت شده در این حوزه و همچنین روند آتی آن¬ها را نشان می¬دهد. بر اساس نتایج حاصل از این مطالعه، حرکت به سمت تحقیقات در تولید لعاب ¬های متنوع بر اساس شکل ظاهری، بیشترین پتانسیل موفقیت در آینده این فناوری را داشته و مراکز تحقیقاتی و دانشگاهی با سرمایه گذاری و تولید دانش و پتنت در این زمینه می¬توانند سهم بیشتری از بازار آینده این فناوری را به خود اختصاص دهند. با این حال وضعیت آتی این فناوری به ویژگی¬ها و محدودیت¬های فیزیکی، عوامل اجتماعی و محیطی موثر بر توسعه فناوری در این زمینه و همچنین به شرایط بازار نیز وابسته بوده و پیوستن تحلیل¬های صنعت و بازار در این قلمرو به مطالعه حاضر، جهت دست¬یابی به راهکار های عملی در برنامه ریزی برای آینده این فناوری امری ضروری محسوب می¬شود.