نام پژوهشگر: طاهره میر

ساخت زیورآلات فلزی مدرن با الهام از نمونه آثار منطقه ترکمن صحرا
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه هنر اسلامی تبریز - دانشکده هنرهای کاربردی 1389
  طاهره میر   فاطمه اکبری

پوشاک و زیورآلات همراه آن، در میان زنان و مردان ایرانی به خصوص اقوام ترکمن از کهن ترین زمان، جایگاه ویژه خود را دارا بوده و در هر عصر متناسب با فرهنگ نیازهای آن زمان و مکان تغییر یافته و استفاده شده است. ساخت و تولید زیورآلات محلی در ایران سابقه طولانی داشته و از دیر باز مرسوم بوده است، اما زیورآلات ترکمن نسبت به زیورآلات محلی مناطق دیگر کمتر به فراموشی رفته است. زیورآلات ترکمن اغلب به صورت قطعات درشتی از نقره اند که بر سطح آن ها طرح های ساده شده ای از گل و گیاه و نقش های جادویی با نگین هایی از عقیق با شیشه های رنگین تزیین شده است. زیورآلات ترکمن اغلب فاقد جزییات و دارای وقار و سنگینی ویژه ای هستند. امروزه بیشتر هنرهای ترکمن در کارگاه های خانگی تولید می شوند و لذا تنها منبع مهم برای مطالعه خود آثار هستند، و شاید بتوان گفت استفاده از نقش مایه های این آثار در هنرهای معاصر گام بسیار موثری در حفظ گسترش این نقش مایه های کهن می باشد. این پژوهش تلاش دارد تا با معرفی جوانب هنر ساخت زیورآلات زمینه ای را جهت احیاء این هنر در منطقه مهیا و قدمی مثبت برداشته باشد. فصل اول به ارائه اطلاعات محوری در طرح پایان نامه پرداخته شده است. در فصل دوم این پایان نامه به معرفی مختصر صنایع دستی ترکمن با تاکید بر نقوش آن ها مثل انواع زیراندازها، سوزن دوزی ها و.... پرداخته شده است. فصل سوم این پایان نامه به شرح انواع زیورآلات و نقوش آن ها اختصاص یافته است. فصل چهارم مطالعه طرح ها و نقش های زیورآلات بانوان و دوشیزگان نواحی مختلف ترکمن صحرا با در نظر داشتن موارد مختلف، شناسایی طرح و نقش، تکنیک های ساخت، برخی باورها و عقاید موارد در خصوص نقش و جنبه های کاربردی مختلف زیورآلات، ارتباط نقوش و طرح های زیورآلات با پوشاک، زیراندازها، سوزن دوزی ها از نظر ارتباط زیورآلات با آداب و رسوم منطقه، مطالعه مواد اولیه مورد استفاده در زیورآلات، ارائه طرح و نقش مدرن با الهام از نقوش زیورآلات و ساخت نمونه زیورآلات پرداخته است.