ترجمه ی رساله ی قشیریه و کشف المحجوب از جمله متون مهم و ارزشمند عرفانی هستند که عمده ترین مباحث عرفان اسلامی در آن ها بیان شده است. این دو کتاب از نظر محتوا شباهت های زیادی دارند که صرف نظر از مبحث مشترک، با دقت در نقل اقوال و حکایات و آیات در کشف المحجوب و مقایسه آن با رساله ی قشیریه، تاثیر پذیری کشف المحجوب از رساله ی قشیریه به عنوان مرجع و متنی قدیمی تر، آشکار می شود. اما این دو کتاب از نظر ساختار تفاوت زیادی دارند، رساله ی قشیریه چه در تقسیم بندی کلی و چه در ترکیب جملات و حتی کلمات، از ساختاری بسیار ساده و یکنواخت برخوردار است و دامنه ی لغات آن کم است و مولف برای بیان مضامین مختلف از لغات و الفاظ یکسانی استفاده می کند. در حالی که کشف المحجوب که بعد از رساله ی قشیریه تألیف شده است از ساختاری پیچیده تر در تقسیم بندی مضامین کتاب پیروی می کند و ذوق ادبی م‍ولف آن، گاهی در قالب تشبیه و سجع و ترکیبات جدید و مفصل و مختصر دیده می شود و همچنین اوج و فرود کلام بر اثر غلبه ی هیجان نویسنده در بیان مضامین مختلف ظهور پیدا می کند.

یکی از غنی ترین و ارزشمند ترین انواع اشعار فارسی شعر عاشورایی با موضوع حماسه عظیم عاشورا است که در زبان فارسی جزو ادبیات آیینی قرار می گیرد. شعر و ادب آیینی به لحاظ محتوایی از چنان گستره دامنه داری برخودار است که کمتر اثر منثور و یا منظومی را می توان در عرصه زبان فارسی نشان داد که از نظر موضوعی در حیطه این نوع ادبیات قرار نداشته باشد. ادبیات آیینی از نظر ساختار لفظی و نمای بیرونی و به کارگرفتن انواع سبک ها، شگردهای هنری و آرایه های لفظی و معنوی، تفاوتی با سایر ادبیات رایج در زبان فارسی ندارد. آنچه ادب آیینی را ممتاز می سازد شاکله معنوی و بار محتوایی آن است. ازجمله شاعران معاصر که قبل از انقلاب و بعد از انقلاب موضوع عاشورا را در اشعار خود انعکاس داده اند جمعی از شاعران فارس هستند. در این پژوهش باتوجه به گسترش فرهنگ عاشورایی در کشور و سهم اهالی و شاعران فارس در این زمینه به بررسی و معرفی چهار شاعر نامدار شیراز (احد ده بزرگی، محمدخلیل جمالی مذنب، محمد مرادی و افروز عسکری) پرداخته می شود که هدف اصلی و عمده آن ارزیابی انواع صور خیال در آثار منظوم و منثور اشعار عاشورایی این چهار شاعر معاصر شیرازو معرفی موفق ترین شاعراز نظر ابتکار و نوآوری در شعر آیینی است. در این میان وجود مراثی زیبا همراه با آرایه و صور خیال قوی در شعر شاعران نکته مهمی است که نباید نادیده گرفت.