تاریخ آیینه حوادث و شرح صوری وقایع ، و ادبیات نماینده ی ذوق و افکار اجتماعی و هنر بیان کننده ی عمق تفکرات مادی و معنوی یک قوم به شمار می رود ؛ بی شک سفالگری یکی از بارزترین مظاهر هنر اسلامی است که با روح تعالیم اسلامی عجین شده و همواره با نقوش متنوعی همراه می باشد ،که این نقوش با اعتقادات دینی و تصورات هنرمند از هستی همگام بوده است . این نقوش تزئینی در فرهنگ ایرانی - اسلامی جایگاهی فراتر از زیبایی ظاهری دارند و همواره معنایی در ورای آن نهفته است که در طول تاریخ ایران توسط هنرمندان در پوشش آداب مذهبی و بر مبنای نماد پردازی هنر اسلامی ماندگار شده اند و هنرمند مسلمان توسط این نمادها ، حقایق متعالی در هنر معنوی را بیان می کند . بدون شک تهاجمات مغول و در پی آن ، دوران حکومت ایلخانان از جهات مختلفی حائز اهمیت است ؛ ویرانی ، آبادانی ، تغییر دین و مذهب ، نفوذ عناصر هنری بیگانه ، علاقه ایلخانان به هنر و شعائر مذهبی و ... دوره ای را در ایران بوجود آورد که دارای مشخصات و ویژگی های استثنایی و منحصر به فرد است . پژوهش حاضر با هدف تحلیل و تفسیر مفاهیم نقوش از لحاظ جهان بینی عرفانی و بر اساس تحقیق نظری به بررسی تحلیلی نقوش سفالینه های دوره ی اسلامی قرن هفتم ه ق می پردازد ، این تحقیق با این فرضیات که نقوش سفالینه های این دوران تحت تاثیر عناصر گیاهی ، هندسی ، جانوری بوده و به علت تحریم چهره نگاری در اسلام ، کاربرد این نقوش و استفاده از خوشنویسی نسبت به نقوش انسانی بیشتر رایج بوده و همچنین عمده ترین مراکز سفالگری در مناطق تحت نفوذ ایلخانان قرار داشته آغاز گردید و به این نتیجه دست یافت که ایلخانان به دلیل نداشتن تعصبات مذهبی ودینی ممنوعیتی برای چهره نگاری قائل نبودند و هنرمند هرجا که لازم می دانست از تصویر انسان به تنهایی یا در کنار سایر نقوش استفاده کرده است ، مراکز اصلی سفالگری این دوران نیز با نابودی مراکز قبلی به شهرهای جدیدی در مناطق تحت نفوذ ایلخانان انتقال یافته است .