نام پژوهشگر: مریم خاکپور خواجه
مریم خاکپور خواجه علیرضا تاری نژاد
کلزا(brassica napus l.) یکی از گیاهان دانه روغنی محسوب می شود که پس از سویا و خرما، سومین مقام تولید روغن در جهان را به خود اختصاص داده است. بیماریهای قارچی بویژه rhizoctonia solani به مقدار زیادی مقدار و کیفیت دانه های روغنی کلزا را کاهش می دهند. با انتقال ژن chitinase (کد کننده آنزیم کیتیناز) به گیاه کلزا، می توان مقاومت آن را در برابر بیماریهای قارچی بهبود داده و متعاقبا باعث کاهش استفاده از آفت کش های شیمیایی و خطرات زیست محیطی مرتبط با آنها شد. کشت بافت یکی از تکنیک-های مورد نیاز برای انجام انتقال ژن می باشد. در این تحقیق بیشترین میزان باززایی در رقم اکاپی از ریزنمونه کوتیلدون 4 روزه در محیط mg/l 3/0tdz=+ mg/l2= bap به میزان 5/35 درصد و بیشترین میزان باززایی در ریزنمونه های هیپوکوتیلی (19/66 درصد) در محیط mg/l2iba=+ mg/l5= bap بدست آمد. انتقال ژن chit تحت کنترل راه انداز camv 35s در دو ریزنمونه هیپوکوتیل و کوتیلدون از رقم اکاپی با توجه به خالص بودن این رقم و با در نظر داشتن فاکتورهای موثر در تراریزش بواسطه agrobacterium tumefaciens سویه lba4404 مورد بررسی قرار گرفت. غربالگری توسط آنتی بیوتیک کانامایسین در 2 مرحله انجام گرفت. در مرحله اول، کانامایسین (mg/l 50) در ترکیب محیط کشت بکار برده شد و در مرحله دوم غربالگری، دیسک های برگی از گیاهان تراریخته احتمالی تهیه و در تیوب های حاوی محلول (mg/l 1/0) bap و کانامایسین (mg/l 50) در اتاقک کشت به مدت دو هفته نگهداری شدند. گیاهانی که برگ های آنها سبز باقی مانده بود، انتخاب شدند و در نهایت حضور ژن chit توسط آنالیز pcr با استفاده از آغازگرهای اختصاصی ژن chit در گیاهان مقاوم به کانامایسین تایید شد. کاربرد دو مرحله ای غربالگری در تراریزش باعث کاهش زمان و تعداد آنالیز مولکولی pcr و در نهایت باعث کاهش هزینه ها شد. نتایج نشان داد که تلقیح ریزنمونه های کوتیلدون و هیپوکوتیل، تحت شرایط مدت زمان هم کشتی 48 ساعته، 6/0=od600 و استفاده از آنتی بیوتیک کانامایسین به فاصله یک هفته از محیط هم کشتی باعث افزایش کارایی تراریزش می-شوند.