نام پژوهشگر: ساره شمسه
ساره شمسه محسن رحمتی
حکومت تیموریان ماهیتی ایلیاتی داشت. آداب و سنت های قبیله ای این حکومت برای زنان آزادی عمل، احترام و نفوذ را به ارمغان آورد و زمینه را برای دخالت آنان در امور سیاسی فراهم کرد. از سوی دیگر عهد تیموریان یکی از ادوار درخشان فرهنگی تاریخی ایران است. در این عهد به واسطه ی علم دوستی حاکمان تیموری مراکز آموزشی و فرهنگی رونق بسزایی یافتند. بنابراین زنان نیز به تأسی از مردان عصر خود در این عرصه به فعالیت پرداختند. اوضاع نسبتاً خوب اقتصادی تیموریان هم زمینه را برای پرداختن زنان به امور اقتصادی فراهم آورد. پژوهش حاضر با روشی کتابخانه ای سعی در تبیین کارکردهای سیاسی، فرهنگی و اقتصادی زنان دربار عهد تیموریان دارد. در عهد تیموریان تربیت شاهزادگان بر عهده زنان بود. آنان با قبول این وظیفه خواه ناخواه به جریانهای سیاسی وارد می شدند. زنان با استفاده از ضعف برخی سلاطین و آگاهی سیاسی و توان مدیریتی بالای خود به دخالت مستقیم در امور مهم سلطنت پرداختند. آنان با اعمال سیاستهای گوناگون از جمله به راه اندازی جنگها و شرکت در قتل ها و توطئه های سیاسی سعی کردند قدرت خود و فرزندانشان را حفظ کنند. در این دوره نیز زنان خاندان سلطنتی به انجام امور خیر و ساخت بناهای عام المنفعه پرداختند. اما نقشی که آنان در توسعه مراکز فرهنگی- آموزشی ایفا کردند پررنگ تر به نظر می رسد. سرمایه گذاری زنان در عرصه اقتصادی هم در رونق بخشی به امور کشاورزی و تجاری بی تأثیر نبود. واژگان کلیدی: تیموریان، زنان دربار، کارکردهای سیاسی، کارکردهای فرهنگی، کارکردهای اقتصادی.