تخم مرغ هم به عنوان وسیله تولید مثلی و یک منبع غذایی برای انسان بشمار می رود. یکی از تحقیقات و پژوهشهایی که بر روی تخم مرغ انجام می شود ایجاد تخم مرغ هایی با کیفیت بالا است. در این راستا صفات کمی و کیفی تخم مرغ و اثر هم خونی بر روی صفات مورد مطالعه مورد ارزیابی قرار گرفت. پس هدف این پژوهش بررسی عملکرد مرغان بومی آذربایجان، تخمین پارامترهای ژنتیکی صفات و محاسبه میزان همخونی و اثر آن بر روی صفات مورد نظر بود. مولفه های واریانس و ضرایب وراثت پذیری برای صفات مربوط به تخم مرغ با استفاده از 2000 تخم مرغ ایستگاه اصلاح نژاد و تکثیر مرغ بومی آذربایجان غربی و صفات عملکرد 43180 قطعه مرغان بومی آذربایجان (14 نسل) مورد ارزیابی قرارگرفت. تجزیه و تحلیل داده ها و برآورد مولفه های واریانس برای محاسبه پارامترهای ژنتیکی با استفاده از روش حداکثر درست نمایی محدود شده (reml) و مدل حیوانی تک صفتی و چند صفتی (چهار صفتی) صورت گرفت. ضرایب همخونی توسط نرم افزار pedigree محاسبه شد. محدوده وراثت پذیری در صفات عملکردی مدل تک صفته از 047/0 تا 563/ (به ترتیب برای تعداد تخم مرغ و وزن بدن در یک روزگی) و برای صفات کیفیت تخم مرغ از 028/0 تا 396/0 (به ترتیب برای ph سفیده و عرض تخم مرغ) بدست آمد. بالاترین همبستگی ژنتیکی در صفات عملکردی بین وزن بدن در 12 هفتگی با تعداد تخم مرغ و وزن بدن در بلوغ جنسی (به ترتیب 83/0- و 744/0) و برای صفات کیفیت تخم مرغ، بین وزن تخم مرغ با وزن زرده و وزن پوسته (به ترتیب 417/0 و 210/0) برآورد شد. میانگین ضرایب همخونی کل پرندگان، پرندگان نر و ماده و پرندگان همخون به ترتیب 411/4، 612/3، 361/3و 246/5 درصد بدست آمد. رابطه رگرسیونی بین همخونی و اکثر صفات عملکردی مثبت بدست آمد این در حالی است که در صفات مربوط به کیفیت تخم مرغ تغییر چندانی مشاهده نشد.