نمودارهای کنترل ابزاری برای پایش فرایند حین تولید و تشخیص تغییرات در پارامترهای مورد بررسی در فرایند می باشند. یکی از اهداف مهم در استفاده از این نمودارها، تشخیص دقیق زمان تغییر در فرایند می باشد که با استفاده از آن کارشناسان و مهندسان کیفیت می توانند با بررسی اطلاعات مربوط به این زمان، عوامل ایجاد تغییر را شناسایی نموده و نسبت به اصلاح فرایند اقدام نمایند. ضعف اصلی نمودارهای کنترل عدم توانایی آنها در تشخیص به موقع تغییر در پارامتر های فرآیند می باشد. زمان واقعی ایجاد تغییر در پارامتر فرآیند تحت عنوان نقطه تغییر شناخته می شود و برای شناسایی این نقطه از تجزیه وتحلیل نقطه تغییر استفاده می شود. در این پژوهش رویکرد خوشه بندی فازی آماری برای شناسایی نقطه تغییر فرآیند در حالتی که تغییر خطی در پارامتر فرآیند رخ می دهد، ارائه شده است. برای این منظور، پس از بررسی روش های مختلف خوشه بندی، روش مناسب برای دسته بندی داده های های کیفی انتخاب گردید و با بکارگیری نظریه مجموعه های فازی و ایجاد تغییرات در جزئیات این مسئله از آن برای تخمین نقطه تغییر پارامتر فرآیند استفاده شد. عملکرد رویکرد پیشنهادی با انجام مطالعات گسترده شبیه سازی برای فرآیند های مختلف مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج بدست آمده نشان می دهد که استفاده از رویکرد پیشنهادی تخمین بهتری از نقطه تغییر فرآیند با وجود روند خطی ارائه می دهد.